Ambulatorium
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een overdekte wandelgang die voorkomt in kerken, kloosters en soms andere religieuze gebouwen, dienend voor processies, contemplatie of als doorgang.
Omschrijving
Het ambulatorium, ook wel kruisgang of pandgang genoemd in de context van een klooster, vindt zijn oorsprong in het Latijnse woord 'ambulare', wat 'wandelen' betekent. In kerken is het vaak de gang die de zijbeuken en de kooromgang met elkaar verbindt en gebruikt kan worden voor processies, zoals de kruisweg. Bij kloosters is het ambulatorium een wandelgang rondom een binnenhof, vaak omgeven door een arcade. Deze gang biedt beschutting en ruimte voor rust en meditatie. Soms werd in kloosters stilte betracht in het ambulatorium.
Verband met kooromgang (Deambulatorium)
De term ambulatorium wordt soms als synoniem gebruikt voor de kooromgang (deambulatorium), een wandelgang rondom het koor in een kerkgebouw. Hoewel gerelateerd, kan het ambulatorium in bredere zin ook de wandelgangen in zijbeuken en de kooromgang omvatten, of specifiek de kloostergang aanduiden.
Toepassing in kloosters
In kloosters vormt het ambulatorium vaak een overdekte gaanderij rondom de kloosterhof (pandhof), bedoeld voor wandelen, meditatie en bescherming tegen het weer. De structuur met arcaden rond een open binnenplaats (hortus conclusus) is kenmerkend voor het ambulatorium in deze context.
Vergelijkbare termen
Kruisgang
Gebruikte bronnen: