Kruisgang
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een kruisgang is een overdekte wandelgang, vaak met arcades, die rondom een binnenplaats (pandhof of kloosterhof) is gebouwd en doorgaans deel uitmaakt van een klooster of kerkelijk complex.
Omschrijving
Kruisgangen zijn architectonische elementen die voornamelijk te vinden zijn in middeleeuwse kloosters en kerken. Ze vormen een gang die een open binnenplaats omsluit, meestal in een vierkante of rechthoekige vorm. De gangen zijn overdekt en worden vaak begrensd door een arcade van zuilen of bogen die uitzicht biedt op de binnenplaats. Naast een praktische functie als beschutte looproute tegen weer en wind, had de kruisgang ook een symbolische betekenis en diende het als plek voor contemplatie, gebed, studie en zelfs als begraafplaats. De kruisgang verbindt vaak belangrijke delen van het klooster of de kerk, zoals de kerk zelf, de kapittelzaal, de refter en andere lokalen. De constructie is veelal van steen, met bogen in romaanse of gotische stijl, en kan versierd zijn met fresco's of reliëfs.
Functie en Gebruik
Historisch gezien diende de kruisgang als een centrale ontmoetings- en doorgangsruimte binnen een klooster of kerk. Monniken gebruikten de gang voor processies, meditatie, studie en als verbinding tussen verschillende kloostergebouwen. Het omsloten karakter van de pandhof met de omliggende kruisgang creëert een gevoel van rust en afzondering. Soms werden in de kruisgang ook personen begraven.
Gerelateerde Termen
Een kruisgang wordt ook wel ambulatorium, pandgang of kloostergang genoemd. De binnenplaats die door de kruisgang wordt omsloten, staat bekend als pandhof of kloosterhof. De term 'kruisgang' moet niet verward worden met 'kruisweg', wat verwijst naar de lijdensweg van Jezus Christus en de bijbehorende afbeeldingen of staties in een kerk of daarbuiten.
Vergelijkbare termen
Kloosterhof
Gebruikte bronnen: