Waterbeheer
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Waterbeheer omvat het geheel van onderzoekingen, technische werken en bestuurlijke maatregelen die nodig zijn voor een doelmatig kwantitatief en kwalitatief beheer van het aanwezige grond- en oppervlaktewater.
Omschrijving
In Nederland is waterbeheer essentieel, mede doordat een aanzienlijk deel van het land onder zeeniveau ligt. Civiel ingenieurs spelen een belangrijke rol bij waterbeheer door zich bezig te houden met vraagstukken als optimaal gebruik van drinkwater, het voorkomen van wateroverlast in steden bij hevige neerslag en het zorgen voor voldoende water voor mens, natuur en landbouw. Dit omvat onder andere het ontwerpen en beheren van waterbouwkundige constructies zoals dijken, dammen en waterkeringen, waterdistributiesystemen en rioleringssystemen. Waterbeheer draagt bij aan de bescherming van het milieu door het beheer van afvalwater en riolering, het voorkomen van vervuiling van waterbronnen en de bescherming van afhankelijke ecosystemen.
Organisatie van Waterbeheer in Nederland
Het waterbeheer in Nederland is een samenwerking tussen diverse organisaties. De Rijksoverheid is verantwoordelijk voor landelijk beleid en maatregelen, inclusief veiligheidseisen voor primaire waterkeringen zoals dijken en duinen die beschermen tegen water uit zee en grote rivieren. Waterschappen zijn verantwoordelijk voor regionale wateren en taken zoals het bouwen en onderhouden van dijken, sluizen, waterwegen, zorgen voor voldoende zoet water, handhaven van waterkwaliteit, zuiveren van afvalwater en zorgen voor schoon drinkwater. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor grondwater in stedelijk gebied en de afvoer van afvalwater en overtollig regenwater via riolering. Provincies spelen ook een rol in het waterbeheer.
Toepassingen in de Bouw en Civiele Techniek
Waterbeheer is een intrinsiek onderdeel van gebiedsontwikkeling en civiele techniek. Het gaat om het ontwerpen, construeren en beheren van grote infrastructurele projecten en openbare werken die te maken hebben met water. Voorbeelden zijn bruggen, tunnels, dammen en rioleringssystemen. Duurzaam bouwen omvat waterbesparende maatregelen zoals regenwateropvangsystemen, efficiënte irrigatiesystemen en waterzuiveringsinstallaties. Bij de aanleg van nieuwe woonwijken wordt water meer betrokken bij de landschappelijke kwaliteiten. De 'watertoets', nu 'weging van het waterbelang' genoemd in de Omgevingswet, waarborgt dat waterbeheer wordt meegenomen in bouwprojecten en bestemmingsplannen. Dit betekent dat planologen advies moeten vragen aan waterschappen over waterbeheeraspecten.
Vergelijkbare termen
Watermanagement
Gebruikte bronnen: