Spiegelgewelf
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een spiegelgewelf is een gewelf waarvan het bovenste, centrale deel is afgevlakt.
Omschrijving
Dit type gewelf kan worden gezien als een variant van een tongewelf of een kloostergewelf waarbij de kruin is weggesneden door een horizontaal of licht gebogen vlak. Dit afgevlakte deel wordt 'spiegel' genoemd en is meestal rechthoekig, maar kan soms ook elliptisch zijn. De naam 'spiegel' verwijst naar de betekenis van 'een veld dat in een omlijsting is gevat', waarbij de omlijsting wordt gevormd door de omringende gewelfvlakken. Spiegelgewelven komen voor als overspanning van ruimtes in diverse gebouwen, zoals kerken en kasteelzalen.
Verschil met andere gewelven
In tegenstelling tot een kruisgewelf, waar twee tongewelven elkaar snijden en graten (snijlijnen) vormen, heeft een spiegelgewelf een duidelijk afgevlakt bovenvlak. Het kan ook worden vergeleken met een muldengewelf, dat twee trapeziumachtige en twee meer driehoekige vlakken heeft en waarbij het snijpunt van de gewelfvlakken een lijn vormt, in plaats van het afgevlakte vlak van een spiegelgewelf.
Toepassing en kenmerken
Spiegelgewelven werden onder andere toegepast in de renaissance architectuur, waarbij ze soms elliptisch werden uitgevoerd met een vlak middenstuk. Ze zijn te vinden in diverse historische gebouwen en worden soms gedecoreerd met schilderingen. De constructie kan bestaan uit metselwerk of gewapend beton.
Vergelijkbare termen
Kruisgewelf
Gebruikte bronnen: