Bunker
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een bunker is een zwaar versterkte, overdekte constructie, vaak ondergronds of gedeeltelijk ingegraven, ontworpen om bescherming te bieden tegen diverse bedreigingen zoals explosies en projectielen.
Omschrijving
Bunkers zijn robuuste bouwwerken die primair dienen als verdedigingswerk of schuilplaats. Ze worden gekenmerkt door dikke muren en daken, veelal vervaardigd uit gewapend beton om weerstand te bieden aan inslagen. Oorspronkelijk veel gebruikt voor militaire doeleinden als geschutsopstellingen, commandoposten of opslag voor munitie, kunnen ze ook een civiele functie hebben als schuilkelder. Naast hun beschermende constructie, kunnen bunkers voorzien zijn van systemen voor ventilatie en nooduitgangen. De bouw van bunkers, met name in militaire contexten zoals de Atlantikwall, maakte vaak gebruik van gestandaardiseerde ontwerpen ('Regelbauten') om efficiëntie in bouw en materiaalgebruik te garanderen. Er bestonden echter ook unieke ontwerpen ('Sonderbauten') voor specifieke doeleinden met extreem dikke wanden.
Toepassingen en typen
Bunkers kennen diverse toepassingen. Militair dienen ze onder meer als schuilplaatsen, opslagfaciliteiten, commandocentra, observatieposten en opstelplaatsen voor geschut of radar. Civiele toepassingen omvatten schuilkelders. Binnen militaire constructies werd onderscheid gemaakt tussen gestandaardiseerde types ('Regelbauten') voor efficiënte massaproductie en unieke ontwerpen ('Sonderbauten') voor specifieke, zwaar beveiligde functies. De dikte van muren en daken kon variëren, aangeduid met bijvoorbeeld 'Baustärke A' of 'Baustärke B'.
Constructie en materialen
Bunkers worden doorgaans geconstrueerd met gewapend beton. De dikte van het beton is bepalend voor de weerstand tegen inslagen van bommen en granaten. Standaard militaire bunkers in de Tweede Wereldoorlog hadden vaak muur- en dakdiktes vanaf twee meter. Naast beton werden ook andere materialen gebruikt, zoals staal. De constructie is gericht op minimale kwetsbaarheden met kleine of afgeschermde openingen. Bij de bouw werd rekening gehouden met aspecten als ventilatie en gasdichtheid, waarbij in het verleden zelfs gaszuiveringsinstallaties werden toegepast.
Vergelijkbare termen
Schuilkelder |
fort |
kazemat
Gebruikte bronnen: