Terracotta
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Terracotta is ongeglazuurd aardewerk, meestal roodbruin van kleur, gemaakt van gebakken of in vuur gedroogde klei met veel ijzeroxide, gebakken bij een relatief lage temperatuur (600°-800°C) waardoor het poreus blijft.
Omschrijving
De term terracotta komt uit het Italiaans en betekent letterlijk 'gebakken aarde'. Dit materiaal wordt al duizenden jaren gebruikt voor diverse toepassingen, variërend van gebruiksvoorwerpen zoals potten en kookgerei tot architectonische elementen en kunstwerken. De karakteristieke roodbruine kleur is te danken aan de aanwezigheid van ijzeroxide in de klei. Door de relatief lage baktemperatuur behoudt terracotta zijn poreuze structuur. Dit maakt het ademend en geschikt voor bijvoorbeeld bloempotten, waarbij overtollig water kan verdampen. In de architectuur is terracotta door de eeuwen heen toegepast voor onder andere dakpannen, vloertegels, gevelbekleding en decoratieve ornamenten.
Toepassingen in de bouw
In de bouw wordt terracotta op diverse manieren gebruikt. Naast de bekende toepassing als dakpannen en vloertegels, wordt terracotta ook gebruikt voor gevelbekleding en decoratieve elementen zoals omlijstingen, sierconsoles, cordonbanden, kariatiden, geornamenteerde kapitelen en gevelstenen. Het kan dienen als alternatief voor duurdere steensoorten, omdat het goedkoper te produceren is, mede door seriematige productie. Hoewel terracotta als bouwmateriaal duurzaam en brandwerend is, is het door zijn poreusheid wel gevoelig voor schade door water, vorst en roest, met name bij gevelornamenten. Tegenwoordig wordt architectonisch terracotta ook klimaatbestendig toegepast als duurzaam en energiezuinig bouwmateriaal. Ook wordt geglazuurd terracotta, ook wel faience genoemd, gebruikt als decoratieve 'huid' op gebouwen.
Productie en eigenschappen
Terracotta wordt geproduceerd door natuurlijke klei en mineralen te vormen en vervolgens te bakken in een oven. De rode kleur is afkomstig van ijzeroxide. Door de lage baktemperatuur blijft het materiaal poreus. De wateropname van architectonisch terracotta kan variëren van 1% tot 8%. Dit poreuze karakter heeft invloed op de vorstbestendigheid, hoewel goed geïmpregneerde terracotta tegels buiten gebruikt kunnen worden. Naast de esthetische waarde vanwege de warme, aardse tinten, biedt terracotta ook praktische eigenschappen zoals geluiddemping en thermische isolatie, waardoor het in de winter warm aanvoelt en in de zomer koel.
Vergelijkbare termen
Klei
Gebruikte bronnen: