Mortelbed
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een mortelbed is een laag aangemaakte mortel, bestaande uit een bindmiddel, toeslagstoffen en water, die wordt aangebracht als ondergrond voor bouwelementen zoals stenen, tegels of prefab elementen om deze te stellen en te fixeren.
Omschrijving
Een mortelbed vormt een stabiliserende en egaliserende laag waarop diverse bouwmaterialen geplaatst kunnen worden. De samenstelling van de mortel, veelal op basis van cement, zand en water, wordt aangepast aan de specifieke toepassing. De dikte van het mortelbed varieert afhankelijk van de ondergrond en het te plaatsen element; bij cellenbeton of natuursteen kan een dikte van enkele centimeters nodig zijn om oneffenheden op te vangen en een vlakke ondergrond te creëren. Bij het leggen van tegels kan het mortelbed dienen om de tegels 'in te metselen' of om te werken met een middelbedmethode met een dikte tussen 5 en 20 mm. Een mortelbed zorgt voor een goede hechting en voorkomt beweging van de geplaatste elementen, wat essentieel is voor de duurzaamheid van de constructie. Voor een optimale hechting kan de onderzijde van het te plaatsen element, zoals een tegel, worden ingeborsteld met een mengsel van water en cement, ook wel 'aanbranden' genoemd.
Samenstelling en soorten mortel
Mortel is een mengsel van een bindmiddel, toeslagstoffen (meestal zand) en water. Het bindmiddel kan cement, kalk of een combinatie van beide zijn. Afhankelijk van het bindmiddel spreekt men van cementmortel, kalkmortel of bastaardmortel. Toeslagstoffen zoals zand zorgen voor volume en stabiliteit. De korrelgrootte van het zand is hierbij belangrijk voor de uiteindelijke eigenschappen van de mortel. Aan mortel kunnen hulpstoffen worden toegevoegd om specifieke kenmerken te verkrijgen, zoals een verbeterde verwerkbaarheid, waterdichtheid of hechting. Er bestaan ook specifieke mortels, zoals polymeer-gemodificeerde cementgebonden mortel (PCC-mortel) voor betonreparaties of hydraulische mortel die onder water kan verharden.
Toepassingen van een mortelbed
Een mortelbed wordt in diverse bouwtoepassingen gebruikt. Bij het metselen van de eerste laag stenen of blokken (kimlaag) op de fundering wordt een mortelbed toegepast om deze perfect waterpas te plaatsen en onregelmatigheden van de ondergrond op te vangen. Ook bij het leggen van vloertegels, met name dikkere tegels of natuursteen, wordt vaak een mortelbed gebruikt. Dit kan direct op een verharde cement dekvloer of op een vers geplaatst zandbed of chape. Bij het stellen van prefab elementen, zoals wanden, kolommen of funderingsbalken, kan het element in een speciebed van stelmortel worden geplaatst.
Vergelijkbare termen
Lijmbed
Gebruikte bronnen: