Landscheiding
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een landscheiding is van oorsprong een dijk of kade die als grens dient tussen twee veenontginningen, later ook tussen waterschappen.
Omschrijving
Landscheidingen werden historisch aangelegd, met name in West-Nederland, om het verschil in grondwaterpeil tussen veenontginningsgebieden te beheren. Door het inklinken van ontwaterd veen moesten er kaden of dijken komen om water uit nog niet ontgonnen gebieden tegen te houden. De landscheiding fungeerde zo als waterkering en grens. Ook nu nog markeren landscheidingen vaak de waterstaatkundige en territoriale grenzen tussen waterschappen. Ze worden beschouwd als cultureel erfgoed en zijn zichtbaar in het landschap als bijvoorbeeld lage kaden met bomen.
Functie en context
Landscheidingen zijn onmisbaar geweest voor de waterhuishouding in laaggelegen gebieden en hebben bijgedragen aan het voortbestaan van dorpen en regio's. Ze konden ook transport over water bemoeilijken door niveauverschillen, wat het gebruik van sluizen of overhalen noodzakelijk maakte. In sommige gebieden waar veen door baggeren werd ontgonnen, ontstond aan weerszijden van de landscheiding een watervlakte. De instandhouding van landscheidingen was belangrijk en er golden strenge regels, zoals een verbod op het verbranden van ruigte om te voorkomen dat het veen in de waterkering vlam vatte.
Vergelijkbare termen
Eigendomsgrens
Gebruikte bronnen: