Krimp
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Krimp in bouwmaterialen is de volumevermindering of verkorting die optreedt als gevolg van processen zoals uitdroging, cementhydratatie of afkoeling.
Omschrijving
Krimp is een belangrijke eigenschap van bouwmaterialen, met name cementgebonden materialen zoals beton, die kan leiden tot scheurvorming en daarmee de duurzaamheid van constructies kan beïnvloeden. Scheurvorming in jong beton kan bijvoorbeeld het binnendringen van agressieve stoffen bevorderen. Krimp kan ook optreden in andere materialen zoals hout, waarbij het 'werken' van hout onder invloed van vochtverschillen leidt tot krimp en zwel, met mogelijke scheurvorming en kromming als gevolg.
Soorten krimp in beton
In beton onderscheiden we verschillende soorten krimp:
* Plastische krimp: Dit treedt op in vers beton wanneer water aan het oppervlak sneller verdampt dan het interne water kan aanvullen. Klimatologische factoren zoals relatieve vochtigheid, windsnelheid en temperatuur spelen hierbij een rol. Plastische krimpscheuren zijn meestal oppervlakkig.
* Chemische krimp (Verhardingskrimp): Dit is een interne volumevermindering die direct het gevolg is van de chemische reactie tussen cement en water (hydratatie). Het volume van de gevormde hydratatieproducten is kleiner dan het oorspronkelijke volume van cement en water. Dit kan leiden tot microscheurvorming in de cementsteen.
* Autogene krimp: Een specifieke vorm van verhardingskrimp die voornamelijk voorkomt bij beton met een zeer lage water-cementfactor. Door de snelle hydratatie wordt beschikbaar water snel verbruikt, wat leidt tot volumevermindering.
* Uitdrogingskrimp (Hydraulische krimp): Deze krimp treedt op nadat het beton is verhard door verdamping van niet-gebonden water uit de poriën. Het verlies van water zorgt ervoor dat de poriën samentrekken, waardoor het beton krimpt. Dit fenomeen is sterk gekoppeld aan de aanwezigheid van cement en hangt af van de omgevingsvochtigheid en de betonsamenstelling.
* Thermische krimp: Dit is de samentrekking van beton als gevolg van afkoeling, met name na de warmteontwikkeling tijdens het hydratatieproces. Temperatuurverschillen binnen het beton kunnen leiden tot spanningen en scheurvorming.
Krimp bij andere materialen
Naast beton vertoont ook hout krimp, wat bekend staat als het 'werken' van hout. Dit gebeurt onder invloed van droge of vochtige lucht, waarbij het hout krimpt of zwelt. Omdat hout niet uniform krimpt, kunnen spanningen ontstaan die leiden tot kromming of scheurvorming. Verschillende houtsoorten krimpen in verschillende mate. Cementgebonden houtvezelplaten kunnen ook uitzetten en krimpen door vochtveranderingen.
Vergelijkbare termen
Uitzetting
Gebruikte bronnen: