Scheurvorming
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Het ontstaan van barsten of scheuren in materialen zoals beton, metselwerk, pleisterwerk of hout, vaak als gevolg van spanningen en vervormingen in de constructie of het materiaal zelf.
Omschrijving
Scheurvorming is een veelvoorkomend verschijnsel in de bouw en kan diverse oorzaken hebben. In materialen zoals beton treedt scheurvorming vaak op tijdens het uithardingsproces door krimp als gevolg van waterverdamping (plastische krimp en droog-krimp), temperatuurverschillen (thermische krimp), overbelasting of onvoldoende wapening. Bij metselwerk kan scheurvorming ontstaan door onder andere zettingen van de fundering, thermische werking (uitzetten en krimpen door temperatuurverschillen), roestvorming van ijzeren onderdelen zoals spouwankers, onvoldoende of incorrect geplaatste dilatatievoegen, of overbelasting. Ook in pleisterwerk en stucwerk kunnen scheuren ontstaan, vaak door de 'werking' van de onderliggende constructie, temperatuurverschillen of het gebruik van verschillende materialen als ondergrond. In hout ontstaat scheurvorming meestal door het 'werken' van het hout zelf, waarbij het krimpt bij droging en zwelt bij opname van vocht, wat spanningen veroorzaakt. Het tijdig herkennen en analyseren van scheurvorming is belangrijk om de oorzaak vast te stellen en passende maatregelen te nemen om verdere schade te voorkomen.
Soorten Scheuren
Scheuren kunnen variëren in uiterlijk en ernst. Krimpscheuren, vaak dun en grillig, ontstaan door het drogings- of verhardingsproces van materialen en zijn meestal niet direct gevaarlijk voor de constructie, hoewel ze wel vochtproblemen kunnen veroorzaken en esthetisch ongewenst zijn. Constructieve scheuren daarentegen, zoals verticale of diagonale scheuren, kunnen duiden op ernstige problemen met de fundering of de draagkracht van de constructie en vereisen nader onderzoek door een professional. Zettingsscheuren zijn gerelateerd aan de beweging van de fundering. Haarscheuren zijn zeer kleine, nauwelijks zichtbare scheurtjes. Ringscheuren zijn specifiek voor hout en ontstaan door het loslaten van jaarringen.
Herstel van Scheurvorming
Het herstellen van scheurvorming begint altijd met het vaststellen en wegnemen van de oorzaak om te voorkomen dat de scheur terugkomt. Kleine, niet-constructieve scheuren, zoals krimpscheuren, kunnen vaak esthetisch worden hersteld door ze te vullen. Bij grotere of constructieve scheuren zijn complexere methoden nodig. Afhankelijk van het materiaal en de oorzaak kunnen technieken zoals injecteren met harsen, het aanbrengen van wapening (bijvoorbeeld spiraalankers in metselwerk) of het herstellen van lateien worden toegepast om de constructieve integriteit te herstellen en verdere scheurvorming te voorkomen.
Vergelijkbare termen
Barstvorming
Gebruikte bronnen: