Getij
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Het getij is de periodieke wisseling van de waterstand en de daarmee samenhangende getijstroom, veroorzaakt door de zwaartekracht van de maan en, in mindere mate, die van de zon.
Omschrijving
De getijdenbeweging uit zich in het periodiek stijgen (vloed) en dalen (eb) van het water. De maximale waterhoogte wordt hoogwater genoemd en de minimale waterhoogte laagwater. Een volledige getijcyclus van hoogwater naar laagwater en weer terug duurt gemiddeld 12 uur en 25 minuten. Het getij wordt beïnvloed door verschillende factoren, waaronder de stand van de maan en de zon, de afstand van de locatie tot de evenaar, de waterdiepte, en de aanwezigheid en vorm van landmassa's. Deze factoren zorgen ervoor dat het getij van plaats tot plaats grote verschillen vertoont.
Springtij en Doodtij
Als de zon en de maan in elkaars verlengde staan (tijdens volle en nieuwe maan), versterken hun getijkrachten elkaar, wat resulteert in springtij. Bij springtij is het hoogwater extra hoog en het laagwater extra laag. Wanneer de getijkrachten van zon en maan elkaar minimaal beïnvloeden of tegenwerken (bij het eerste en laatste kwartier van de maan), treedt doodtij op. Doodtij kenmerkt zich door een minimaal verschil tussen hoog- en laagwater; het hoogwater is minder hoog en het laagwater minder laag dan normaal.
Invloed op waterbouwkunde
Het begrijpen en voorspellen van het getij is essentieel in de waterbouwkunde en civiele techniek. Getijden hebben invloed op onder andere de scheepvaart, waterhuishouding, en het ontwerp van waterbouwkundige constructies zoals dijken en dammen. De wisselende waterstanden en getijstromen zijn belangrijke factoren waarmee rekening gehouden moet worden bij de aanleg en het beheer van infrastructuur in kustgebieden en estuaria. Ook bij geologische processen, zoals de afzetting van zand in riviermondingen, speelt de invloed van getijden een belangrijke rol.
Gebruikte bronnen: