Geothermie
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Geothermie, ook wel aardwarmte genoemd, is de in de aardkorst opgeslagen warmte-energie die gebruikt kan worden voor verwarming, koeling en elektriciteitsopwekking.
Omschrijving
Geothermie is de wetenschappelijke term voor aardwarmte, de thermische energie die aanwezig is onder het aardoppervlak. Deze warmte wordt voornamelijk gegenereerd door het natuurlijke verval van radioactieve elementen in de aardkorst en aardmantel. Hoe dieper men in de aarde gaat, hoe hoger de temperatuur. In Midden-Europa neemt de temperatuur gemiddeld met ongeveer 3 °C per 100 meter diepte toe. Geothermie kan worden benut uit verschillende dieptes. Ondiepe systemen (tot enkele honderden meters) worden vaak gebruikt in combinatie met warmtepompen voor het verwarmen en koelen van gebouwen. Diepe geothermiesystemen (vanaf 500 meter tot enkele kilometers) kunnen hogere temperaturen leveren die direct gebruikt kunnen worden voor verwarming van bijvoorbeeld hele stadswijken of voor het opwekken van elektriciteit, hoewel dit laatste in Nederland en Duitsland minder gebruikelijk is dan in gebieden met hogere temperaturen dichter aan het oppervlak, zoals IJsland, Turkije en Italië.
Toepassingen in de bouw
In de bouw wordt geothermie steeds vaker ingezet als duurzaam alternatief voor traditionele verwarmingssystemen. Het kan worden toegepast voor zowel verwarming als koeling van gebouwen, variërend van individuele woningen tot grote appartementsgebouwen. Systemen kunnen collectief of individueel worden opgezet. Geothermische warmtepompen maken gebruik van de constante temperatuur van de bodem om warmte te onttrekken (in de winter) of af te staan (in de zomer). Deze systemen worden vaak geïntegreerd met vloer-, wand- of plafondverwarming voor een efficiënte en comfortabele klimaatbeheersing. Ook voor warm tapwater kan geothermie worden benut. Daarnaast zijn er meer specifieke toepassingen mogelijk, zoals het ijsvrij houden van bruggen of het verwarmen van sportvelden door middel van warmte uit de ondergrond.
Soorten systemen
Geothermiesystemen worden grofweg ingedeeld naar diepte: oberflächennahe Geothermie en tiefe Geothermie. Oberflächennahe systemen maken gebruik van de warmte in de bovenste tientallen tot enkele honderden meters van de aardkorst, vaak via horizontale of verticale bodemwarmtewisselaars in een gesloten circuit. Deze systemen werken doorgaans samen met een warmtepomp om de temperatuur geschikt te maken voor verwarming of koeling. Tiefe Geothermie benut warmte uit dieptes vanaf ongeveer 500 meter tot meerdere kilometers. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van hydrothermale systemen, waarbij warm water uit waterhoudende lagen wordt gepompt, of petrothermale systemen, waarbij water in hete, droge gesteentelagen wordt geïnjecteerd om op te warmen. De keuze voor een systeem hangt af van de geologische omstandigheden en de benodigde temperatuur.
Vergelijkbare termen
Warmtepomp
Gebruikte bronnen: