Warmtepomp
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een warmtepomp is een apparaat dat met behulp van arbeid, meestal elektriciteit, warmte verplaatst van een brontemperatuur naar een hogere afgiftetemperatuur, primair bedoeld voor gebouwverwarming.
Omschrijving
Het principe van een warmtepomp is vergelijkbaar met dat van een koelkast, maar dan omgekeerd: in plaats van warmte af te voeren, onttrekt de warmtepomp warmte aan een natuurlijke bron zoals buitenlucht, bodem of grondwater, zelfs bij lage temperaturen. Deze opgenomen warmte wordt via een koudemiddel en een compressor op een hoger temperatuurniveau gebracht en afgegeven aan een verwarmingssysteem in een gebouw, zoals vloerverwarming, wandverwarming of lage temperatuur radiatoren. Een warmtepomp kan hiermee efficiënt gebouwen verwarmen en in veel gevallen ook voorzien in warm tapwater. Daarnaast kunnen sommige systemen het proces omkeren om te koelen.
Werking en efficiëntie
Een warmtepomp maakt gebruik van een koudemiddel dat circuleert in een gesloten systeem. Warmte wordt opgenomen door het verdampen van het koudemiddel bij lage temperatuur en druk in de verdamper, waarbij energie aan de omgeving (de bron) wordt onttrokken. De compressor verhoogt vervolgens de druk en temperatuur van het gasvormige koudemiddel. In de condensor condenseert het koudemiddel bij hoge temperatuur en geeft het de opgenomen warmte af aan het afgiftesysteem voor verwarming of tapwater. Ten slotte zorgt een expansieventiel ervoor dat de druk weer daalt, waarna het koudemiddel opnieuw kan verdampen. De efficiëntie van een warmtepomp wordt uitgedrukt in de Coëfficient of Performance (COP), de verhouding tussen de geproduceerde warmte en de verbruikte elektrische energie. Een warmtepomp kan met 1 kWh elektriciteit doorgaans 3 tot 5 kWh warmte leveren, wat neerkomt op een rendement van 300% tot 500%.
Soorten en toepassingen
Er bestaan verschillende soorten warmtepompen, onderscheiden naar de warmtebron en het afgiftesysteem. Veelvoorkomende types zijn lucht-water warmtepompen (halen warmte uit buitenlucht en geven af aan water), bodem-water warmtepompen (gebruiken aardwarmte via lussen in de bodem) en lucht-lucht warmtepompen (verwarmen/koelen lucht direct). Een hybride warmtepomp werkt samen met een cv-ketel, waarbij de warmtepomp het grootste deel van het jaar verwarmt en de cv-ketel bijspringt bij piekbelasting of voor warm tapwater. Volledig elektrische warmtepompen vervangen de cv-ketel volledig en leveren zowel verwarming als warm tapwater. Warmtepompen worden toegepast in zowel nieuwbouw als bestaande bouw, al vereist installatie in bestaande woningen vaak goede isolatie en een passend afgiftesysteem voor optimale prestaties.
Vergelijkbare termen
Warmtebron
Gebruikte bronnen: