Doorbuiging
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Doorbuiging, ook wel uitbuiging of zakking genoemd, is de verplaatsing van een constructie of constructiedeel onder invloed van belasting ten opzichte van de oorspronkelijke, onbelaste staat.
Omschrijving
Doorbuiging is een belangrijk aspect in de bouwkunde voor het beoordelen van de stijfheid van constructies. Het treedt op wanneer een bouwelement, zoals een balk of vloer, onder invloed van krachten vervormt. De mate van doorbuiging is afhankelijk van diverse factoren, waaronder het materiaal (zoals beton, staal of hout), de geometrie van het element, en de grootte en aard van de belasting (permanente belasting, veranderlijke belasting, enzovoort). Te veel doorbuiging kan leiden tot ongewenste gevolgen, zoals scheurvorming in vloeren en muren, en kan de functionaliteit en esthetiek van een gebouw aantasten. Om dit te voorkomen, wordt doorbuiging berekend tijdens het constructief ontwerp, waarbij rekening wordt gehouden met geldende normen en grenswaarden. Bij betonconstructies kan doorbuiging in de loop van de tijd toenemen als gevolg van kruip, wat een tijdsafhankelijke vervorming onder constante belasting is. Soms wordt bij het fabriceren van constructiedelen, zoals liggers of vloeren, een opwaartse welving aangebracht, genaamd 'zeeg' of 'toog', om de verwachte doorbuiging te compenseren.
Belasting en Vervorming
Belastingen zijn alle krachten die op een constructie werken en kunnen zowel permanent (zoals het eigen gewicht) als veranderlijk zijn (zoals wind of personen). Deze belastingen veroorzaken inwendige spanningen en kunnen leiden tot vervormingen, waaronder doorbuiging. De weerstand van een constructie tegen doorbuiging hangt samen met de stijfheid ervan. Een constructie moet voldoende stijf zijn om excessieve doorbuiging en andere vervormingen te voorkomen, maar niet zo stijf dat deze scheurt bij wisselende belastingen.
Berekening en Normen
Het berekenen van doorbuiging is een cruciaal onderdeel van constructieberekeningen en wordt toegepast op verschillende materialen, zoals houten, stalen en betonnen balken. Er bestaan specifieke formules voor doorbuiging, afhankelijk van de manier waarop een onderdeel belast wordt. De toelaatbare doorbuiging wordt vastgelegd in normen, zoals de Eurocodes (bv. NEN-EN 1990 en NEN-EN 1991), om de veiligheid en bruikbaarheid van constructies te waarborgen. Voor balken en vloeren is doorbuiging vaak een belangrijk ontwerpcriterium.
Vergelijkbare termen
Verzakking
Gebruikte bronnen: