Verzakking
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Verzakking in de bouw is het proces waarbij een constructie, of een deel daarvan, oneffen wegzakt doordat de onderliggende grond of fundering onvoldoende draagkracht heeft of instabiel wordt.
Omschrijving
Verzakking is een stabiliteitsprobleem dat direct gerelateerd is aan de fundering die geheel of gedeeltelijk wegzakt. Dit kan leiden tot structurele schade aan een gebouw of infrastructuur. De oorzaken van verzakking zijn divers en houden vaak verband met de bodemgesteldheid, de manier van funderen en externe factoren. Het kan beginnen met onopvallende signalen, maar onbehandelde verzakkingen kunnen ernstige gevolgen hebben, waaronder aanzienlijke waardedaling en veiligheidsrisico's voor de woning.
Oorzaken van verzakking
Verzakking kan diverse oorzaken hebben. Bodemdaling is een veelvoorkomende factor, vooral in gebieden met veen- of kleigrond die gevoelig zijn voor inklinking en verdichting. Schommelingen in de grondwaterstand spelen ook een rol; een hoge stand kan ongelijkmatige zetting veroorzaken, terwijl een dalende stand leidt tot uitdroging en krimp van kleigrond en oxidatie van veen, wat funderingspalen kan aantasten. Slechte bouwtechnieken, zoals een te ondiepe fundering of onvoldoende draagkracht, kunnen eveneens verzakking veroorzaken. Zware belastingen, zoals extra verdiepingen, en externe factoren zoals zwaar verkeer, bouwactiviteiten in de omgeving, of zelfs onttrekking van grondwater door bomen, kunnen bijdragen aan verzakkingen. Mijnbouwactiviteiten zoals gas-, olie- of zoutwinning kunnen ook bodemdaling en daarmee verzakking veroorzaken. Bij huizen met houten funderingspalen kan paalrot of palenpest, veroorzaakt door schimmels of bacteriën door droogstand of aantasting onder water, leiden tot verzakking.
Signalen van verzakking
Het herkennen van de signalen van verzakking is cruciaal om tijdig in te grijpen. Vroege tekenen kunnen subtiel zijn, zoals klemmende ramen en deuren, tocht in huis, of ruimte die ontstaat tussen kozijn en buitenmuur. Meer opvallende signalen van een verder gevorderde verzakking zijn scheuren in binnen- en buitenmuren, gedeeltelijke verzakking van de vloer, scheurvorming in de vloer, en een zichtbaar hoogteverschil tussen de woning en het trottoir. Bij scheurvorming is het belangrijk om te onderscheiden tussen onschuldige scheuren door uitzetten of krimpen van materialen en scheuren die wijzen op funderingsproblemen; laatstgenoemde zijn vaak breder en komen voor richting de hoeken van het gebouw en in de vloer.
Vergelijkbare termen
Zetting
Gebruikte bronnen: