Deuvel
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een deuvel is een pen, meestal rond en van hout of metaal, die gebruikt wordt om twee onderdelen, vaak van hout of beton, met elkaar te verbinden of de overdracht van krachten mogelijk te maken.
Omschrijving
Deuvels worden in de bouwkunde op diverse manieren toegepast. In de houtbewerking worden houten deuvels gebruikt om onzichtbare verbindingen te realiseren, met name bij meubels, kozijnen en andere houten constructies. Ze zorgen hier voor een sterke verbinding, vaak in combinatie met houtlijm. Bij het maken van een deuvelverbinding worden nauwkeurig passende gaten geboord in de te verbinden delen, waarin de deuvels worden geplaatst. Deuvels zijn voorzien van ribbels of groeven om lijm of lucht te laten ontsnappen en een goede klemming te garanderen. Naast hout worden deuvels ook van kunststof of metaal gemaakt.
Toepassingen in de bouw
In de bouw worden deuvels niet alleen voor houtverbindingen gebruikt. Dwarskrachtdeuvels, vaak van metaal, worden toegepast in dilatatievoegen in betonconstructies, zoals vloeren en wanden. Deze deuvels maken beperkte horizontale beweging mogelijk door krimp, uitzetting of kruip van het beton, terwijl ze toch dwarskrachten overbrengen tussen de betondelen. Dit voorkomt scheurvorming en hoogteverschillen. Ringdeuvels zijn specifieke metalen deuvels die in houten balklagen worden gebruikt voor extra stabiliteit. Deuvels kunnen ook een rol spelen in prefab bouwsystemen, waar ze de assemblage van geprefabriceerde elementen vergemakkelijken.
Soorten en materialen
Deuvels zijn verkrijgbaar in diverse soorten, materialen en afmetingen. Veelvoorkomende materialen zijn beukenhout, eikenhout, acacia en meranti voor houten deuvels. Metalen deuvels worden onder andere gemaakt van thermisch verzinkt of roestvast staal. Er zijn geribbelde (meest gebruikelijk voor hout) en gladde deuvels. Expansiedeuvels hebben dwarse groeven voor extra uittreksterkte. Dwarskrachtdeuvels voor beton zijn er in verschillende diameters en uitvoeringen, zoals met een glijbuis voor axiale of zowel axiale als horizontale beweging. De keuze van de juiste deuvel hangt af van het materiaal, de te verbinden onderdelen, de belasting en de gewenste bewegingsvrijheid.
Vergelijkbare termen
Doken
Gebruikte bronnen: