Zuilkop
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Het bovenste deel van een zuil, pijler of pilaster, ook wel kapiteel genoemd, dat dient als overgang tussen het verticale element en de bovenliggende constructie, en vaak is voorzien van versieringen.
Omschrijving
De zuilkop, beter bekend als kapiteel, vormt de bekroning van een zuil, pijler of pilaster. De voornaamste functie is het overbrengen van de last van de bovenliggende constructie op een smaller draagvlak, namelijk de zuil of pijler zelf. Kapitelen spelen al sinds de klassieke oudheid een belangrijke rol in de architectuur en hun vorm en versiering zijn vaak kenmerkend voor een specifieke bouwstijl of -orde, zoals de Dorische, Ionische of Korinthische orde. In de klassieke architectuur gaven de kapitelen de bouworde aan en moesten vormen en verhoudingen voldoen aan strenge regels. Naast deze structurele functie, dienen kapitelen, zeker in historische architectuur, ook als decoratief element en kunnen ze voorzien zijn van beeldhouwwerk of ornamenten die verhalen uitbeelden of de stijl benadrukken.
Verschillende typen kapitelen
Kapitelen variëren sterk in vorm en versiering afhankelijk van de bouwperiode en -stijl. In de klassieke Griekse en Romeinse architectuur onderscheiden we onder andere het Dorische kapiteel met zijn eenvoudige abacus en echinus, het Ionische kapiteel herkenbaar aan de spiraalvormige voluten, en het Korinthische kapiteel versierd met acanthusbladeren. Gedurende de Middeleeuwen, met name in de romaanse architectuur, ontstond een grote diversiteit aan kapitelen, waaronder tektonische kapitelen (zoals teerling- en korfkapitelen) en bladwerkkapitelen.
Vergelijkbare termen
Kapiteel
Gebruikte bronnen: