Zetsteen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Zetsteen is een element van natuursteen of beton dat wordt gebruikt als bekleding ter bescherming van waterbouwkundige constructies zoals dijken, golfbrekers en oevers tegen erosie door golven en stroming.
Omschrijving
Zetstenen vormen een harde laag op het talud van dijken, oevers of golfbrekers. Ze worden geplaatst op een onderlaag, zoals zand of klei, en strak tegen elkaar aan gezet om zo een dichte en erosiebestendige bekleding te vormen. De belangrijkste functie van zetstenen is het tegengaan van de krachten van water, met name golfslag, om de onderliggende structuur te beschermen en stabiliteit te waarborgen. De effectiviteit van verschillende typen zetstenen wordt onderzocht door hun stabiliteit onder golfaanval te testen, bijvoorbeeld in een Deltagoot. Nieuwe kennis over de stabiliteit wordt gedeeld via rekenmodellen zoals Steentoets.
Materialen en typen
Traditioneel worden zetstenen gemaakt van natuursteen, zoals basaltzuilen of zwerfkeien. Ook Vilvoordse steen en andere natuursteensoorten zijn gebruikt. Tegenwoordig wordt veel gebruik gemaakt van op maat gemaakt beton in diverse vormen en maten, zoals Basalton, Hydroblocks, Hillblocks, Ronaton en Verkalit, en nieuwere typen zoals Hillblock 2.0, Quattroblocks en Ronaton XL. Er wordt ook onderzoek gedaan naar en proeven gedaan met het produceren van zetstenen uit baggerspecie als duurzaam en circulair bouwmateriaal.
Toepassing en stabiliteit
Zetstenen worden toegepast op plaatsen waar waterkeringen worden blootgesteld aan golfslag en stroming. Ze worden geplaatst om te voorkomen dat de ondergrond erodeert of dat stenen uit de bekleding worden gelicht door de kracht van het water. De stabiliteit van de zetstenen en de bekleding als geheel is cruciaal voor de veiligheid van de waterkering. Verschillende typen zetstenen hebben verschillende stabiliteitsfactoren en de keuze hangt af van de specifieke hydraulische belasting ter plaatse.
Vergelijkbare termen
Latei
Gebruikte bronnen: