Zeefkromme
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een zeefkromme, ook wel zeefdiagram genoemd, is een grafische weergave van de korrelgrootteverdeling van een materiaal, zoals zand of grind, verkregen door middel van een zeefanalyse.
Omschrijving
De zeefkromme toont op de x-as de verschillende korrelafmetingen, die overeenkomen met de gebruikte zeven, en op de y-as het cumulatieve massapercentage van het materiaal dat door een bepaalde zeefopening valt of erop achterblijft. Door een zeefanalyse uit te voeren, waarbij een monster van het materiaal door een reeks zeven met steeds kleiner wordende maaswijdtes wordt geschud, wordt het materiaal gescheiden in verschillende korrelgroottes, ook wel zeeffracties genoemd. De zeefkromme geeft inzicht in de hoeveelheden van deze verschillende korrelafmetingen. Dit is belangrijke informatie voor het bepalen van de geschiktheid van het materiaal voor diverse toepassingen in de bouw, zoals bij het samenstellen van betonmengsels.
Toepassingen van de Zeefkromme
De zeefkromme is een essentieel hulpmiddel bij de karakterisering van toeslagmaterialen zoals zand en grind. Op basis van de zeefkromme kunnen verschillende parameters worden bepaald die van belang zijn voor de bouw. Hieronder vallen de classificatie van grond op basis van de zanddriehoek, de bepaling van vorstgevoeligheid en doorlatendheid, en de grootte van verschillende zand-, silt- en lutumfracties. Daarnaast is de zeefkromme cruciaal voor het bepalen van de optimale samenstelling van betonmengsels om een zo sterk en verwerkbaar mogelijk materiaal te verkrijgen. Een steile zeefkromme duidt op de aanwezigheid van voornamelijk korrels van dezelfde grootte, wat kan leiden tot een gemakkelijke waterdoorlatendheid. Een geleidelijke zeefkromme daarentegen, ook wel s-curve genoemd, geeft aan dat er verschillende korrelgroottes aanwezig zijn, wat resulteert in een kleinere porositeit en een potentieel slecht doordringbare en stevig verdichte grondlaag. In het geval van bodemsanering kan de zeefkromme ook worden gebruikt om te bepalen of verontreinigde grond reinigbaar is.
Zeefanalyse en normen
De zeefkromme wordt verkregen door een zeefanalyse, een traditionele methode om de deeltjesgrootteverdeling te bepalen. Hierbij wordt een gedroogd monster van het materiaal gewogen en vervolgens gezeefd met een genormaliseerde reeks zeven met verschillende maaswijdtes. Het materiaal dat op elke zeef achterblijft (zeeffractie) wordt gewogen, en het cumulatieve percentage dat door elke zeef is gegaan, wordt berekend. Voor zeer fijne deeltjes (< 63 µm) zijn zeven minder geschikt en worden andere methoden, zoals met een sedigraaf, gebruikt. De resultaten van de zeefanalyse worden grafisch weergegeven als de zeefkromme. Verschillende normen, zoals NEN 2560 en NEN-EN 933, specificeren de te gebruiken zeven en procedures voor zeefanalyse om uniforme en vergelijkbare resultaten te verkrijgen. De korrelgroottes worden aangeduid met twee getallen, d/D, die de afmetingen van de kleinste en grootste korrels aangeven die respectievelijk net door en net niet door een zeef vallen.
Vergelijkbare termen
Granulometrie
Gebruikte bronnen: