Zagen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Zagen is een verspanende bewerking waarbij met een getand gereedschap, de zaag, materiaal wordt gescheiden.
Omschrijving
Zagen is een fundamentele techniek in diverse vakgebieden, waaronder de bouw en metaalbewerking, gericht op het op maat maken of in vorm brengen van materialen. Het proces verwijdert materiaal door middel van afschuiving, wat resulteert in spanen of krullen. Dit in tegenstelling tot niet-verspanende bewerkingen waarbij geen materiaal wordt weggenomen. Zagen kan worden toegepast op verschillende materialen, waaronder metaal, hout en kunststof. Er bestaan diverse soorten zagen en zaagbladen, elk ontworpen voor specifieke materialen en toepassingen. De keuze van het zaagblad is afhankelijk van het te zagen materiaal, waarbij bijvoorbeeld onderscheid wordt gemaakt tussen zaagbladen voor dun, medium en dik metaal. Daarnaast zijn er gespecialiseerde zagen zoals schulpzagen voor het zagen in de lengterichting van hout en figuurzagen voor het uitzagen van figuren in dun materiaal. Bij het zagen van hout is het van belang rekening te houden met de vezelrichting om scheuren en kromtrekken te minimaliseren. Kwartiersgezaagd hout, waarbij de groeiringen haaks op het oppervlak staan, vervormt bijvoorbeeld minder snel dan dosse gezaagd hout.
Toepassingen en soorten
Zagen wordt breed toegepast in de bouw, bijvoorbeeld voor het op maat zagen van balken en planken voor constructies. Er zijn veel verschillende soorten zagen beschikbaar, zoals handzagen, kapzagen en ijzerzagen, die elk hun eigen specifieke gebruik kennen. Elektrische zagen, zoals cirkelzagen en reciprokozagen, worden vaak ingezet voor zwaardere materialen of grotere projecten. Voor het zagen van specifieke vormen in dun materiaal wordt een figuurzaag gebruikt. Bij het zagen van natuursteen worden gespecialiseerde zaagmachines ingezet, vaak computergestuurd voor precisie. Ook bij het bewerken van metaal, zoals bij het creëren van sieraden, wordt zagen toegepast.
Verspaning
Zagen valt onder de categorie verspanende bewerkingen. Dit zijn technieken waarbij materiaal wordt verwijderd door middel van snijden, waardoor 'spanen' ontstaan. Andere verspanende bewerkingen zijn onder andere frezen, boren en draaien. Bij verspanen neemt de massa van het materiaal af en verandert de vorm permanent naar de gewenste specificaties.
Vergelijkbare termen
Frezen
Gebruikte bronnen: