Waterpas
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een waterpas is een meetinstrument met een libel of digitale/lasertechnologie, gebruikt om te controleren of een oppervlak horizontaal (waterpas) of verticaal (loodrecht) is.
Omschrijving
De traditionele waterpas bestaat uit een balk, vaak gemaakt van metaal, hout of kunststof, waarin één of meerdere libellen zijn geplaatst. Een libel is een glazen buisje gevuld met een vloeistof, waarin zich een luchtbel bevindt. Wanneer de luchtbel zich precies tussen de markeringen op de libel bevindt, geeft dit aan dat het oppervlak waterpas of loodrecht is, afhankelijk van de oriëntatie van de libel. Waterpassen zijn essentiële gereedschappen in de bouw, timmerwerk en metselwerk voor het nauwkeurig uitlijnen van constructies zoals muren, vloeren, deuren en kozijnen. Naast de klassieke libellenwaterpas bestaan er ook digitale waterpassen met een scherm voor digitale uitlezing van de hellingshoek, en laserwaterpassen die een nauwkeurig referentievlak projecteren met laserlicht. De nauwkeurigheid van een waterpas is cruciaal en kan variëren per type en kwaliteit. Regelmatig onderhoud, zoals het schoonhouden en controleren van de libellen, is belangrijk om nauwkeurige metingen te blijven garanderen.
Toepassingen in de bouw
In de bouw worden waterpassen veelvuldig gebruikt voor diverse werkzaamheden. Ze zijn onmisbaar bij het stellen van deuren, kozijnen en muren om te zorgen dat deze exact horizontaal of verticaal geplaatst worden. Ook bij het leggen van vloeren en het installeren van kasten of planken is een waterpas een belangrijk hulpmiddel. Voor grotere constructies worden vaak langere waterpassen gebruikt, zoals stelwaterpassen. De nauwkeurigheid van de plaatsing draagt bij aan de stevigheid en esthetiek van het bouwwerk. Waterpassen worden ook gebruikt in de installatietechniek voor het opstellen van toestellen en het aanleggen van leidingen.
Soorten Waterpassen
Er zijn verschillende soorten waterpassen beschikbaar voor diverse toepassingen. De traditionele libellenwaterpas, ook wel timmermanswaterpas genoemd, is de meest bekende variant. Digitale waterpassen bieden een digitale uitlezing van de hellingshoek en kunnen soms extra functies hebben zoals het opslaan van metingen. Laserwaterpassen projecteren een laserlijn of -punt om over grotere afstanden een horizontaal of verticaal referentievlak te creëren. Daarnaast zijn er gespecialiseerde waterpassen zoals magneetwaterpassen voor metalen oppervlakken, precisiewaterpassen met zeer gevoelige libellen voor kleine afwijkingen, en slangenwaterpassen die gebruikt worden voor het meten van hoogteverschillen over grotere afstanden met behulp van communicerende vaten.
Vergelijkbare termen
Libel |
Nivelleerinstrument
Gebruikte bronnen: