Volumevermindering
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Volumevermindering in de bouw verwijst naar de afname van het volume van materialen of de ondergrond, vaak als gevolg van processen zoals krimp, zetting of kruip.
Omschrijving
Volumevermindering kan bij diverse bouwmaterialen optreden en verschillende oorzaken hebben. Bij beton kan dit bijvoorbeeld krimp zijn door waterverlies tijdens het uitharden of autogene krimp door verbruik van eigen water. Dit kan leiden tot scheurvorming, vooral als de krimp wordt verhinderd. Bij de ondergrond spreekt men vaak van zetting, wat het samendrukken van de grond onder invloed van belasting is. Zetting kan ongelijkmatig zijn en schade aan constructies veroorzaken. Een andere vorm van volumevermindering, specifiek bij beton onder constante belasting, is kruip. Dit is een blijvende vervorming die in de loop van de tijd toeneemt.
Soorten volumevermindering in de bouw
In de bouwkunde komen verschillende vormen van volumevermindering voor:
- Krimp: Dit treedt op bij materialen zoals beton door vochtverlies tijdens het uitharden (uitdrogingskrimp) of door chemische reacties (autogene krimp).
- Zetting: Dit is het samendrukken van de ondergrond onder invloed van de belasting van een gebouw of constructie. Dit kan worden beïnvloed door factoren zoals de aard van de grond, de belasting en grondwaterveranderingen.
- Kruip: Bij materialen zoals beton is dit een blijvende vervorming die in de loop van de tijd toeneemt onder constante belasting. Kruip kan leiden tot grotere doorbuigingen van constructies. De grootte van kruip is afhankelijk van factoren zoals relatieve vochtigheid, leeftijd van het beton bij belasting en de sterkteklasse van het beton.
Gevolgen en maatregelen
Volumevermindering kan leiden tot ongewenste effecten zoals scheurvorming, vooral als de beweging van materialen wordt belemmerd. Ongelijkmatige zetting van de ondergrond kan eveneens scheuren in gebouwen veroorzaken. Om de gevolgen van volumevermindering te beperken, worden in de bouwpraktijk diverse maatregelen toegepast. Bij zetting kan de grond bouwrijp worden gemaakt door voorbelasting, waarbij zand wordt aangebracht om de grond te verdichten en zetting te versnellen vóór de bouw begint. Ook funderingstechnieken zoals paalfunderingen of zettingsarme constructies worden ingezet om problemen door zetting te minimaliseren. Bij betonconstructies wordt rekening gehouden met krimp en kruip tijdens het ontwerp en de uitvoering, onder andere door het toepassen van wapening en het zorgen voor goede nabehandeling van het beton.
Vergelijkbare termen
Krimp
Gebruikte bronnen: