Valharnas
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een valharnas is een persoonlijk beschermingsmiddel (PBM) dat om het lichaam wordt gedragen en dient als cruciaal onderdeel van een valbeveiligingssysteem om de gebruiker te beschermen bij werkzaamheden op hoogte.
Omschrijving
Het valharnas is ontworpen om bij een val de krachten over het lichaam te verdelen en ernstig letsel te voorkomen. Het bestaat uit verstelbare banden over schouders, borst, heupen en benen, veelal gemaakt van duurzame materialen zoals polyester of nylon. Belangrijke onderdelen zijn de bevestigingspunten (vaak D-ringen) op bijvoorbeeld de rug of borst, waaraan een valbeveiligingslijn of valstopapparaat wordt gekoppeld. Valharnassen moeten voldoen aan geldende veiligheidsnormen, zoals de Europese norm EN 361. Regelmatige visuele inspectie vóór gebruik en periodieke keuring door een gecertificeerd bedrijf zijn essentieel voor de veiligheid. Na een val moet een harnas altijd worden gecontroleerd en zo nodig vervangen. Een valharnas is onderdeel van een compleet valbeveiligingssysteem, dat verder bestaat uit een verankeringspunt en een verbindingsmiddel (zoals een vanglijn of valstopapparaat).
Toepassing en Risico's
Valbeveiliging, inclusief het valharnas, is in Nederland verplicht bij werkzaamheden op een hoogte van 2,50 meter of meer, of bij werkzaamheden op lagere hoogte waarbij sprake is van verhoogd risico, zoals werken boven water of verkeerswegen. Valgevaar dient altijd te worden meegenomen in een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). Naast het voorkomen van een val, helpt een goed gebruikt harnas ook om de impact van een val te beperken en afknelling door de vallijn te voorkomen. Een potentieel gevaar bij het langdurig hangen in een harnas na een val is het 'Harnas Suspension Trauma' (HST), waarbij de bloedsomloop in de benen wordt afgekneld. Snelle redding en, indien mogelijk, beweging van de benen door het slachtoffer zijn dan cruciaal.
Soorten Valharnassen
Er bestaan verschillende soorten valharnassen, afhankelijk van de specifieke toepassing. Standaard harnassen hebben meestal één bevestigingspunt op de borst en/of rug. Positioneringsharnassen en zitharnassen bieden extra bevestigingspunten en comfort voor specifieke werkzaamheden zoals werken in een hangende positie of afdalen aan een lier. Het is cruciaal om een harnas te kiezen dat geschikt is voor de werkzaamheden en de juiste maat heeft voor een veilige pasvorm.
Vergelijkbare termen
Valbeveiliging
Gebruikte bronnen: