Valbescherming
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Valbescherming omvat maatregelen en systemen die zijn bedoeld om vallen van hoogte te voorkomen, de gevolgen van een val te beperken of een vallende persoon op te vangen.
Omschrijving
Valbescherming is essentieel bij werkzaamheden op hoogte om de veiligheid van werknemers te waarborgen en ernstig letsel of dodelijke ongevallen te voorkomen. Volgens de Nederlandse wet- en regelgeving, waaronder het Arbeidsomstandighedenbesluit (Arbobesluit) en het Bouwbesluit, zijn werkgevers en opdrachtgevers verantwoordelijk voor het creëren van een veilige werkplek, wat expliciet maatregelen tegen valgevaar vereist. Valbeveiliging is verplicht bij werkzaamheden vanaf 2,5 meter hoogte, maar ook bij lagere hoogtes indien er risicoverhogende omstandigheden aanwezig zijn, zoals werken boven water, wegen, machines, bij openingen in vloeren of met risicovol gereedschap. De arbeidshygiënische strategie stelt dat collectieve beschermingsmaatregelen, die meerdere personen tegelijk beveiligen, altijd prioriteit hebben boven individuele beschermingsmiddelen. Pas als collectieve maatregelen redelijkerwijs niet mogelijk of onvoldoende zijn, wordt persoonlijke valbeveiliging ingezet. Valbeveiligingsmiddelen dienen regelmatig, minimaal één keer per jaar, gekeurd te worden door een gecertificeerde specialist en moeten volgens de instructies van de fabrikant worden gebruikt.
Soorten Valbescherming
Er wordt onderscheid gemaakt tussen collectieve en persoonlijke valbeveiliging.
* Collectieve valbeveiliging: Beschermt meerdere personen tegelijk. Dit kan permanente beveiliging zijn zoals hekwerken, borstweringen (mits hoog genoeg volgens Bouwbesluit) en randbeveiliging bij lichtkoepels, of tijdelijke systemen zoals steigers, vangnetten en tijdelijke hekwerken.
* Persoonlijke valbeveiliging (PBM): Beschermt één individu. Voorbeelden hiervan zijn valharnassen, veiligheidslijnen (vallijnen of levenslijnen), schokdempers, valstopapparaten en ankerpunten. Deze worden gebruikt in situaties waar collectieve maatregelen niet volstaan. Een compleet persoonlijk valbeveiligingssysteem bestaat uit een stevig bevestigingspunt, een harnas en een valstopapparaat of valdemper.
Daarnaast bestaat doorvalbeveiliging, wat specifiek bedoeld is om te voorkomen dat personen door bijvoorbeeld een raam of lichtkoepel vallen. Dit kan door middel van hekwerken, stangen of speciaal gehard glas.
Vergelijkbare termen
Veiligheidsvoorzieningen
Gebruikte bronnen: