tunnelbuis
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een tunnelbuis is een afgesloten constructie die onderdeel is van een tunnel en dient voor het doorleiden van verkeer, kabels, leidingen of andere transportmiddelen.
Omschrijving
Een tunnel kan bestaan uit één of meerdere tunnelbuizen, zoals de Kanaaltunnel met drie buizen (twee voor treinverkeer en één voor onderhoud/calamiteiten). De Beneluxtunnel heeft bijvoorbeeld vier buizen. In een tunnelbuis kunnen één of meerdere rijstroken of sporen worden aangelegd. Vaak worden, met name bij geboorde tunnels, twee aparte tunnelbuizen toegepast voor verkeer in twee richtingen. Dit verhoogt de veiligheid en is van belang voor de ventilatie, waarbij de lucht door het eenrichtingsverkeer wordt meegetrokken. Het aanleggen van aparte, kleinere buizen kan ook kostenefficiënter zijn dan één grote tunnel. De lengte van het omsloten gedeelte van een tunnelbuis wordt 'tunnelbuislengte' genoemd.
Constructie en materialen
Tunnelbuizen kunnen op verschillende manieren worden gebouwd, zoals door het afzinken van prefab-elementen (afgezonken tunnel), door te graven met een tunnelboormachine (geboorde tunnel), of door middel van een openbouwputtunnel. Bij geboorde tunnels worden de bovenzijde van de tunnelbuis vaak versterkt met betonsegmenten. Deze segmenten vormen samen de tunnelring, waartegen de tunnelboormachine zich afzet. De keuze van materialen voor leidingen binnen een tunnelbuis is afhankelijk van het te transporteren medium, waarbij corrosie een belangrijk aandachtspunt is. Zo wordt RVS afgeraden als leidingmateriaal als er gelast wordt in de tunnel, vanwege mogelijke schade door lasspetters.
Veiligheid en onderhoud
Veiligheid is cruciaal bij tunnels. Veel tunnels zijn uitgerust met uitgebreide ventilatie- en afvoersystemen om rook en gevaarlijke gassen snel af te voeren bij brand. Vluchtwegen, vaak parallel aan de tunnelbuis, leiden naar een veilige omgeving. Deze vluchtgangen kunnen op overdruk worden gezet om te voorkomen dat rook binnendringt. Luchtstromingen in de tunnelbuis mogen niet te sterk zijn om te voorkomen dat vluchten tegen de luchtstroom in bemoeilijkt wordt. Onderhoud aan tunnelbuizen is noodzakelijk om de veiligheid en functionaliteit te waarborgen, zoals het vervangen van verlichting of het repareren van bluswatersystemen. Tijdens onderhoudswerkzaamheden kan een tunnelbuis tijdelijk worden afgesloten.
Vergelijkbare termen
Ondergrondse gang |
pijpleiding
Gebruikte bronnen: