Steeg
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een steeg is een over het algemeen nauwe straat, vaak gelegen tussen de voorgevels van gebouwen.
Omschrijving
Stegen zijn smalle straatjes die voornamelijk dienen als doorgang voor voetgangers of fietsers. In oudere steden, met name die met een behouden stratenplan, komen stegen veel voor. Vroeger woonden minvermogenden vaak aan stegen, gangen en sloppen, waardoor deze delen van steden of dorpen vaak werden aangeduid als achterbuurten of sloppenwijken.
Varianten en gerelateerde termen
De breedte van een steeg kon in het verleden sterk variëren, soms slechts 40 centimeter breed. Nauwe stegen werden vroeger ook aangeduid met namen als snijding, scheur of osendrop. Een ozendrop was primair bedoeld voor de afvoer van hemelwater en als brandgang, gelegen als een zeer nauw gangetje tussen twee huizen. Een doodlopende steeg werd ook wel blinde steeg genoemd. In sommige regio's, zoals Nijmegen en Limburg, werd de term 'gas' (of gaske, gats, geske) gebruikt voor een straat of steeg, wat afgeleid is van het Hoogduitse woord Gasse. Een 'gas' werd gezien als een minder reine doorgang, vaak smal en leidend naar achterliggende woningen van armere bewoners. Doodlopende gassen werden in Nijmegen wel 'halvegas' genoemd. De term 'slop' had vroeger de betekenis van steeg of doodlopende steeg, maar heeft in de loop der tijd een negatieve klank gekregen en wordt nu geassocieerd met armoedige of vuile stegen, zoals in het woord sloppenwijk. Een hof of hofje kan ook gerelateerd zijn, dit is een steeg, slop of achterom met een ruimere aanleg en kleinschalige woningen.
Gebruik en functie
Stegen kunnen dienen als verbinding voor voetgangers en fietsers. Een overstekende goot of dak boven een steeg kan helpen om regenwater van de onderliggende gevel weg te houden. In de vakwerkbouw werd overstek toegepast voor de verdieping boven de begane grond, waardoor de verdieping over een steeg kon uitsteken en het pand groter kon worden met een kleinere bouwkundige 'voet'. Een steeg aan de achterzijde van een rij woningen kan mandelig zijn, wat betekent dat het gemeenschappelijk eigendom is en toegankelijk moet zijn voor alle mede-eigenaren ten behoeve van gemeenschappelijk nut.
Vergelijkbare termen
Ganzenpad
Gebruikte bronnen: