Stabilisatie
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Stabilisatie in de bouwkunde is het proces waarbij een constructie of de ondergrond stevig en standvastig wordt gemaakt om weerstand te bieden aan diverse belastingen en zo in evenwicht te blijven.
Omschrijving
Stabiliteit is een van de drie belangrijkste criteria in de bouwkunde, naast sterkte en stijfheid. Het doel van stabilisatie is te voorkomen dat een gebouw of constructie omvalt, wegzakt, instort of dat constructie-onderdelen van elkaar losraken onder invloed van belastingen zoals wind, trillingen, het eigen gewicht of zettingen. Dit wordt bereikt door krachten goed af te dragen naar stabiele bouwdelen, waaronder de fundering. Voorbeelden van stabiliteitsvoorzieningen in gebouwen zijn windverbanden, stabiliteitswanden, schijven en verankeringen tussen fundering en gebouw. Bij de bouw van hoge gebouwen, bruggen en tijdelijke constructies zoals steigers is stabilisatie cruciaal. Ook bij grondwerken is stabilisatie van de bodem vaak nodig om de draagkracht te verbeteren, zeker bij slappe grond.
Grondstabilisatie
Grondstabilisatie, ook wel bodemstabilisatie genoemd, heeft als doel de bodem steviger en draagkrachtiger te maken. Dit is met name belangrijk in gebieden met slappe grond, zoals vaak voorkomt in Nederland. Door grondstabilisatie kan in sommige gevallen een paalfundering worden vermeden en volstaan worden met een fundering op staal. Methoden voor grondstabilisatie variëren van eenvoudige technieken zoals het mengen van grond met zand-cement, asfaltgranulaat-cement, granulaat of kalk, tot complexere methoden zoals injecties met waterglas of grout, of zelfs het bevriezen van de grond. Ook mechanische methoden zoals het verdichten of samenstempelen van grond vallen onder grondstabilisatie. Grondinjectie is een techniek waarbij injectievloeistof in de zandlaag wordt gebracht om een stevige, dragende laag te vormen, bijvoorbeeld bij de bouw van kelders, parkeergarages of het realiseren van grondkeringen. Deze techniek kan trillingsvrij worden uitgevoerd, wat gunstig is bij bouw naast bestaande bebouwing.
Constructieve stabilisatie
De stabiliteit van een constructie heeft vooral betrekking op de weerstand tegen horizontale krachten die constructie-onderdelen van elkaar kunnen losmaken. In de staalbouw worden vaak windverbanden (stalen strips of hoekstalen) in het dak en stabiliteitsverbanden (windbokken) in de gevels toegepast om windbelasting af te dragen naar de fundering. Bij kantoren en woongebouwen zorgen vloeren vaak voor de schijfwerking die bijdraagt aan de stabiliteit. Dit kan onder andere met kanaalplaatvloeren of breedplaatvloeren, waarbij een druklaag met wapening de belasting overbrengt naar stabiliserende wandelementen. Bij houtskeletbouw is het belangrijk om in alle windrichtingen voldoende gesloten wanden of portalen toe te passen en de krachten uit windbelasting via verbindingen naar de fundering te leiden. De kantelveiligheid van wanden moet worden gewaarborgd tegen horizontale belastingen.
Vergelijkbare termen
Verstijving
Gebruikte bronnen: