Spoor
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een spoor, ook wel dakspoor of dakspar genoemd, is een relatief dunne balk die in een hellend dak van de dakvoet naar de nok loopt en dient als drager voor het dakbeschot of de panlatten.
Omschrijving
Sporen zijn dragende elementen in een type kapconstructie die 'sporenkap' wordt genoemd. Ze worden op regelmatige afstand van elkaar geplaatst en dragen de dakbedekking, vaak via dakbeschot of panlatten. In tegenstelling tot een gordingenkap, waar horizontale gordingen de hoofddracht verzorgen, lopen sporen schuin omhoog. Sporen vangen de dakbelasting op en brengen deze over op steunpunten zoals de muurplaat aan de dakvoet of andere constructieve elementen zoals hanenbalken bij grotere overspanningen. Hoewel sporen traditioneel van hout zijn gemaakt, kunnen ze afhankelijk van de constructie-eisen ook uit andere materialen bestaan.
Sporenkap versus Gordingenkap
Het belangrijkste verschil tussen een sporenkap en een gordingenkap zit in de richting van de dragende balken. Bij een sporenkap lopen de sporen schuin van de nok naar de dakvoet. In een gordingenkap zorgen horizontale gordingen, die van muur tot muur lopen, voor de ondersteuning van het dakbeschot. Sporenkappen worden vaak gebruikt in combinatie met dragende knieschotten of vlieringen. De keuze tussen beide constructies hangt af van factoren zoals de gewenste overspanning, stijl en architectonische eisen.
Materialen en bevestiging
Sporen zijn van oudsher houten balken, vaak met een ronde, rechthoekige of vierkante doorsnede. Veelgebruikte houtsoorten voor sporen zijn vuren, lariks en douglas. Ze worden aan de dakvoet bevestigd op de muurplaat, bijvoorbeeld met draadnagels of houtverbindingen. Aan de nokzijde kunnen de sporen tegen elkaar rusten of tegen een nokgording worden pasgemaakt.
Vergelijkbare termen
Rail
Gebruikte bronnen: