Treinspoor
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een treinspoor, ook wel spoorweg of spoorbaan genoemd, is een constructie die bestaat uit twee evenwijdige stalen spoorstaven (rails) gemonteerd op dwarsliggers, die vaak in een ballastbed liggen, en is bedoeld voor verkeer over rails door spoorvoertuigen zoals treinen.
Omschrijving
De bovenbouw van een spoorweg, waartoe het treinspoor behoort, bestaat doorgaans uit het ballastbed, dwarsliggers, de rails en de materialen waarmee de rails aan de dwarsliggers zijn bevestigd. De spoorstaven, gemaakt van staal, vormen de geleiding voor de treinwielen. Ze zijn bevestigd aan dwarsliggers, ook bekend als bielzen of spoorbalken, die de spoorstaven op de juiste afstand houden en de belasting van de treinen overdragen op de ondergrond. Dwarsliggers kunnen van hout, beton of kunststof zijn. Het ballastbed, meestal bestaande uit steenslag of grind, ondersteunt de dwarsliggers, verdeelt de krachten naar de ondergrond, vangt trillingen op, biedt weerstand tegen zijwaartse verschuiving en zorgt voor drainage. Naast de traditionele opbouw met ballast en dwarsliggers, kunnen spoorstaven ook direct op een betonnen ondergrond gemonteerd worden, bijvoorbeeld op kunstwerken en in tunnels, of soms als alternatief voor de gebruikelijke spoorconstructie.
Functies van het treinspoor
De bovenbouw van een spoorweg, inclusief het treinspoor, heeft verschillende belangrijke functies. Het draagt en geleidt de treinen en brengt het gewicht van de treinen over en spreidt dit naar de onderbouw. Daarnaast vangt het trillingen op, absorbeert het geluid, biedt het weerstand aan dwarskrachten om verschuiving te voorkomen en zorgt het voor de afvoer van regenwater.
Materialen van dwarsliggers
Dwarsliggers kunnen vervaardigd zijn uit verschillende materialen, waaronder hout, beton en kunststof. Oorspronkelijk werden vaak houten dwarsliggers gebruikt, vaak geïmpregneerd om verrotting tegen te gaan. Tegenwoordig worden veel betonnen dwarsliggers toegepast vanwege hun duurzaamheid. Ook kunststof dwarsliggers worden gebruikt, bijvoorbeeld bij beperkte constructiehoogtes of vanwege duurzaamheidsoverwegingen.
Vergelijkbare termen
Spoorweg
Gebruikte bronnen: