Spitsboograam
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een spitsboograam is een venster met een boog waarvan de vorm wordt bepaald door twee symmetrische cirkeldelen die elkaar in de top snijden, kenmerkend voor onder andere de gotische architectuur.
Omschrijving
Een spitsboogvenster, ook wel spitsboograam genoemd, is een raamopening die aan de bovenzijde wordt afgesloten door een spitsboog. De spitsboog onderscheidt zich van een rondboog door de puntige bovenzijde. Deze vorm wordt gecreëerd door twee cirkeldelen die elkaar in de top snijden. Spitsbogen werden veel toegepast in de gotische architectuur en dragen bij aan de verticale en opwaartse esthetiek van gebouwen zoals kerken en kathedralen. Naast esthetiek heeft de spitsboog ook constructieve voordelen ten opzichte van de rondboog, doordat de spatkrachten minder groot zijn.
Toepassing en soorten spitsbogen
Spitsbogen worden op diverse plaatsen in een gebouw toegepast, waaronder in vensters (spitsboogvensters) en gewelven (spitstongewelven). De spitsboog was een belangrijk kenmerk van de gotische bouwkunst, die rond 1135 in Frankrijk ontstond en de Romaanse bouwkunst opvolgde. In de gotiek maakte de spitsboog, samen met andere elementen zoals luchtbogen en kruisribgewelven, hogere en slankere constructies mogelijk, waarbij de muren minder dragend werden. Dit resulteerde in grotere ramen, vaak voorzien van maaswerk en glas-in-lood. Er bestaan verschillende varianten van de spitsboog, waaronder de lancetboog (een smalle, verhoogde spitsboog), de kielboog (met een top die lijkt op een omgekeerde scheepskiel), de tudorboog (een gedrukte spitsboog met getoogde hoeken) en de ezelsrugboog (een ingezwenkte, dubbelgebogen spitsboog).
Vergelijkbare termen
Gewelf
Gebruikte bronnen: