Speun
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een speun is een stift of verticale pin die fungeert als draaipunt voor een deur of raam, vaak gebruikt in combinatie met een bus.
Omschrijving
In de bouwkunde en meubelmakerij wordt een speun gebruikt als een soort scharnier. Het systeem bestaat uit een pen (de speun) die in een bus draait, waardoor een deur, raam of luik kan bewegen. Dit type scharnier wordt onder andere toegepast bij deuren zonder opgesloten kozijn of bij taatsdeuren. De speun kan zich aan de boven- en/of onderzijde van het element bevinden. Bij taatsdeuren bestaat het systeem vaak uit een bovenspeun en een taatsscharnier (met speun) in de vloer of onderkant van de deur.
Toepassing bij deuren en ramen
Speunen worden met name toegepast bij deuren en ramen die om een verticale as draaien. Ze maken een draaibeweging mogelijk, bijvoorbeeld 180 graden bij sommige raam- of kastdeurspeunen. Bij taatsdeuren is de bovenspeun vaak in de deur of het plafond geplaatst en werkt samen met een taatsscharnier.
Varianten en materialen
Er bestaan diverse uitvoeringen van speunen, waaronder eenvoudige verzinkte modellen en specifiek ontworpen bovenspeunen voor taatsdeursystemen. Materialen kunnen variëren, zoals staal of roestvrij staal voor de speun zelf en technische kunststof voor de bijbehorende huls of bus. De keuze van materiaal en type speun hangt af van de toepassing en de gewenste belastbaarheid.
Vergelijkbare termen
Waterkering
Gebruikte bronnen: