Ribgewelf
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een ribgewelf is een type gewelf waarbij de op de gewelfvlakken werkende krachten via ribben worden doorgegeven aan de steunpunten, zoals zuilen, consoles of muren.
Omschrijving
Bij een ribgewelf vormen de ribben de dragende bouwelementen. Deze ribben bevinden zich op de snijlijnen van de gewelfvelden. Het gewelf kan worden opgevuld met metselwerk of andere bekleding. In tegenstelling tot een kruisgewelf, waar de gewelfkappen zelfdragend zijn, wordt een ribgewelf gedragen door de ribben. Door de draagkracht van de ribben kunnen lichtere en hogere gewelven worden gebouwd en kan de druk van de constructie, overbelasting en windbelasting via de ribben worden overgebracht op weerstandbiedende punten zoals kolommen of zuilen, waardoor de muurdelen minder belast worden.
Toepassing en Ontwikkeling
Ribgewelven worden vaak toegepast in grote ruimtes, zoals kerken en kathedralen, vanwege hun dragende capaciteit en esthetische waarde. Het kruisribgewelf, een specifiek type ribgewelf waarbij de kruising van tongewelven met ribben is gemaakt, is een kenmerk van de gotische bouwkunst. Het gebruik van ribgewelven maakte het mogelijk om hogere en fragielere bouwwerken te realiseren. Ribgewelven zijn een evolutie van kruisgewelven. Bij de bouw van ribgewelven worden eerst de ribben en bogen op formelen gemetseld, waarna de gewelfvelden worden aangebracht. Ribgewelven kunnen gemaakt zijn van materialen zoals steen, beton of hout.
Onderscheidende Kenmerken
Bij een ribgewelf dragen de ribben de meeste last, terwijl bij een kruisgewelf de gewelfkappen zelfdragend zijn. De doorlopende langsrib in de nok van een ribgewelf wordt nokrib of kruinrib genoemd. Op het kruispunt van de ribben zit vaak een sluitsteen of gewelfsleutel. Voorbeelden van ribgewelven zijn onder andere kruisribgewelven, netgewelven, stergewelven en waaiergewelven.
Vergelijkbare termen
Kruisgewelf
Gebruikte bronnen: