Perpendicular-stijl
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
De Perpendicular-stijl is een fase van de laatgotische architectuur die voornamelijk in Engeland voorkwam van de 14e tot de 16e eeuw en gekenmerkt wordt door een sterke nadruk op verticale lijnen.
Omschrijving
Deze Engelse Gotische stijl, ook wel bekend als Rectilinear of Third Pointed, onderscheidt zich van eerdere Gotische perioden door de dominantie van rechte, verticale en horizontale lijnen in bijvoorbeeld het steenwerk (tracering) van vensters en wandpanelen. Vensters werden aanzienlijk vergroot, waarbij de verticale raamstijlen doorliepen tot aan de bovenkant van het venster en horizontale dwarsverbindingen kregen, vaak versierd met miniatuurkantelen. Dit resulteerde in een gridachtig patroon dat een groter gebruik van glas mogelijk maakte, wat leidde tot lichtere en opener interieurs. Naast de nadruk op verticaliteit, kenmerkt de stijl zich door uitgebreide gewelfconstructies zoals waaiergewelven en het gebruik van vierpuntige bogen. De stijl was uniek voor Engeland en duurde tot in de 16e eeuw, waarna Renaissance-elementen werden geïntegreerd wat leidde tot de Tudorstijl.
Kenmerken
Belangrijke kenmerken van de Perpendicular-stijl zijn onder meer de overheersing van verticale lijnen in het maaswerk van ramen en panelen, grote raampartijen met dunne stijlen en horizontale transoms, en de ontwikkeling van complexe gewelven zoals waaiergewelven. Ook vierpuntige bogen en vierkante lateien boven deuropeningen komen veel voor. Muuroppervlakken werden vaak voorzien van verticale panelen die de lijnen van het maaswerk voortzetten. Torenspitsen werden soms vervangen door hoge torens die werden ondersteund door steunberen.
Voorbeelden
Enkele vroege voorbeelden van de Perpendicular-stijl zijn te vinden in het koor van de Kathedraal van Gloucester (begonnen rond 1335) en de kloostergangen aldaar uit de late 14e eeuw. Belangrijke latere voorbeelden zijn King's College Chapel in Cambridge en de kapel van Henry VII in Westminster Abbey.
Vergelijkbare termen
Gotiek |
Gotische architectuur |
Engelse Gotiek
Gebruikte bronnen: