Penverbinding
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een penverbinding is een houtverbinding waarbij twee houten onderdelen worden samengevoegd door middel van een pen aan het ene deel die in een bijbehorend gat (pengat) in het andere deel past.
Omschrijving
Pen-en-gatverbindingen zijn traditionele en veelgebruikte methoden in de houtbouw voor het verbinden van houten balken en andere constructieonderdelen. De pen, een smal langwerpig deel van het ene houtstuk, wordt in een uitgespaard gat in het andere houtstuk gestoken. Deze verbindingen zorgen voor een stevige en stabiele constructie. Ze kunnen zowel zichtbaar (open) als onzichtbaar (gesloten of blind) worden uitgevoerd. Een goed passende penverbinding vermindert de kans op speling en draagt bij aan de duurzaamheid van de constructie. Soms wordt de verbinding extra gefixeerd met houtlijm, wiggen of houten pennen (toognagels).
Toepassing en Varianten
Penverbindingen worden breed toegepast in diverse houtconstructies, waaronder gebinten, spanten, dakconstructies, vloerconstructies en meubels. Ze zijn geschikt voor verschillende soorten verbindingen, zoals hout-op-hout, hout-op-hoek en hout-op-metaal. Er zijn verschillende varianten, zoals de open pen-en-gatverbinding waarbij de pen volledig door het gat gaat en zichtbaar blijft, en de gesloten of blinde pen-en-gatverbinding waarbij de pen niet zichtbaar is na montage. De keuze voor een bepaalde variant hangt mede af van esthetische overwegingen en de gewenste zichtbaarheid van de verbinding.
Sterkte en Kwaliteit
De pen-en-gatverbinding staat bekend als een sterke houtverbinding. De sterkte is afhankelijk van factoren zoals de afmetingen van de pen en het gat, de nauwkeurigheid van de passing en de houtsoort. Traditionele penverbindingen, al eeuwenlang gebruikt, worden als zeer betrouwbaar beschouwd. Bij grotere constructies kunnen houten toognagels worden gebruikt om de verbinding te zekeren en trekkrachten over te brengen. Goed uitgevoerde pen-en-gatverbindingen kunnen eeuwen meegaan.
Vergelijkbare termen
Sleutelverbinding
Gebruikte bronnen: