Paal-en-balk
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een paal-en-balksysteem is een bouwmethode waarbij verticale palen (kolommen) en horizontale balken (liggers) een dragende constructie vormen.
Omschrijving
Bij een paal-en-balkconstructie bestaat de draagstructuur uit een beperkt aantal verticale (palen) en horizontale (balken) elementen. Deze elementen zijn robuuster dan de elementen die doorgaans bij houtskeletbouw worden gebruikt. Het systeem resulteert in een stevige en zelfdragende constructie. Het principe lijkt op houtskeletbouw, maar een belangrijk verschil is het beperktere aantal en de grotere afmetingen van de dragende elementen. De palen in deze constructie bestaan vaak uit één stuk en kunnen van de grond tot aan het dak reiken. Gelamineerd hout wordt vaak toegepast in dit bouwsysteem vanwege de sterkte en stabiliteit.
Toepassing en afwerking
Het paal-en-balksysteem wordt vaak toegepast bij gebouwen waar grote overspanningen en open gevels gewenst zijn. In paal-en-balkwoningen is het niet gebruikelijk om lange gestucte wanden te hebben, omdat men de dikke houten stijlen vaak in het zicht wil laten. De ruimtes tussen de stijlen kunnen wel worden afgewerkt met pleisterwerk. Geveldelen kunnen ook worden afgewerkt met rabatdelen, stucwerk of steenstrips, hoewel bij stucwerk of steenstrips een extra buitenplaat nodig is. Bij glasgevels wordt geen isolatie op de kolom aangebracht, vergelijkbaar met een kozijn.
Verbindingen en duurzaamheid
Voor de verbindingen tussen de balken onderling worden soms machinale 'zwaluwstaarten' gebruikt. De opbouw van een paal-en-balksysteem kan zo worden ontworpen dat demontage en heropbouw met dezelfde componenten mogelijk is, bijvoorbeeld door gebruik te maken van speciale verbindingsankers en pennen in plaats van traditionele nagels of pen-en-gatverbindingen. Dit draagt bij aan de herbruikbaarheid van materialen.
Vergelijkbare termen
Vakwerkbouw |
houtskeletbouw |
pen-en-gatverbinding
Gebruikte bronnen: