Ontwerpfase
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
De ontwerpfase is een periode binnen het bouwproces waarin een conceptueel idee wordt uitgewerkt tot gedetailleerde plannen en technische tekeningen, veelal onderverdeeld in schetsontwerp, voorlopig ontwerp en definitief ontwerp.
Omschrijving
De ontwerpfase volgt op de initiatieffase, waarin de eerste ideeën en het Programma van Eisen (PvE) worden opgesteld. In deze fase wordt het gebouw ruimtelijk en functioneel vastgelegd. Dit omvat de situering, structurele opzet, hoofdindeling, constructieve opzet en architectonische verschijningsvorm. De ontwerpfase kent verschillende stappen, waaronder het schetsontwerp (SO), voorlopig ontwerp (VO) en definitief ontwerp (DO). Het schetsontwerp is de eerste stap waarbij de hoofdvorm en hoofdindeling van het gebouw worden bepaald op basis van de wensen van de opdrachtgever en een analyse van de locatie en regelgeving. Het voorlopig ontwerp werkt het schetsontwerp verder uit, rekening houdend met feedback van de klant en gemeentelijke eisen. In deze fase worden ook keuzes gemaakt voor materialen. Het definitief ontwerp is een gedetailleerdere uitwerking van het voorlopig ontwerp, waarin alle benodigde informatie voor de uitvoering en vergunningsaanvraag is opgenomen. Belangrijke aspecten in de ontwerpfase zijn onder meer de technische, juridische, financiële en stedenbouwkundige haalbaarheid van het project. Ook duurzaamheid en de totale kosten over de levensduur (Total Cost of Ownership - TCO) worden in deze fase meegenomen.
Fasering van de ontwerpfase
De ontwerpfase wordt doorgaans onderverdeeld in achtereenvolgende stappen. De precieze benamingen kunnen variëren, maar de meest voorkomende zijn: Schetsontwerp (SO), waarin de eerste ideeën en de globale opzet worden verkend. Voorlopig ontwerp (VO), een meer uitgewerkte versie van het schetsontwerp met aandacht voor technische aspecten en regelgeving. Definitief ontwerp (DO), de gedetailleerde uitwerking die dient als basis voor de vergunningsaanvraag en uitvoering. Sommige faseringen voegen hier nog een Technisch Ontwerp (TO) of uitvoeringsgereed ontwerp aan toe, waarin de technische detaillering verder wordt uitgewerkt.
Belangrijke overwegingen
Tijdens de ontwerpfase worden diverse belangrijke aspecten in overweging genomen. Hiertoe behoren onder andere het Programma van Eisen (PvE), dat de wensen en eisen van de opdrachtgever vastlegt. Ook wettelijke bepalingen, zoals de Wet ruimtelijke ordening en de Woningwet, zijn bepalend voor het ontwerp. De financiële haalbaarheid, inclusief de verwachte bouwkosten en de Total Cost of Ownership (TCO), speelt een cruciale rol. Daarnaast wordt gekeken naar de technische uitvoerbaarheid, duurzaamheid, en in sommige gevallen specifieke aspecten zoals brandveiligheid.
Vergelijkbare termen
Schetsontwerp
Gebruikte bronnen: