onderkelder
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een onderkelder is een bouwlaag of gedeelte daarvan die (grotendeels) onder het maaiveld ligt.
Omschrijving
Onderkeldering is het creëren van ruimte onder het maaiveld van een gebouw. Dit kan zowel bij nieuwbouw als bij bestaande panden. Een onderkelder kan een volledige verdieping beslaan of een deel van een verdieping. Hoewel kelders van oudsher dienden als voorraadkamer voor bederfelijke en langer houdbare levensmiddelen, of bijvoorbeeld als wijnkelder, worden ze tegenwoordig vaak ingezet om extra (woon)ruimte te creëren, bijvoorbeeld voor een garage, werkplaats, sauna, wasruimte, extra kamer, fitnessruimte of fietsenstalling. Ook technische ruimtes of parkeergarages kunnen in een onderkeldering worden ondergebracht. Het bouwen van een onderkeldering is doorgaans complex en vereist expertise, met name om problemen met waterdichtheid, stabiliteit en mogelijke verzakkingen van omliggende gebouwen te voorkomen. Materialen die bij de constructie van onderkelders gebruikt worden, zijn onder andere betonblokken, metselstenen, en prefab betonelementen.
Constructie en aandachtspunten
De constructie van een onderkeldering kan op verschillende manieren plaatsvinden. Bij nieuwbouw kan een traditionele kelder worden gebouwd, of er kan gebruik worden gemaakt van prefab betonnen kelders of holle wanden met betonvulling voor een betere waterdichtheid. Een andere methode is de afzinkkelder, waarbij de kelderwanden in de grond zakken terwijl van binnenuit wordt ontgraven. Dit laatste kan voordelen bieden bij beperkte ruimte of naast bestaande gebouwen. Bij bestaande bouw is onderkeldering complexer en kan het nodig zijn om de ruimte onder de fundering uit te graven, waarbij speciale funderings- en beschoeiingstechnieken nodig zijn om verzakking te voorkomen. Een cruciaal aspect bij het bouwen van een onderkelder is waterdichtheid, zeker in gebieden met hoge grondwaterstanden. Vaak is een waterafstotende laag aan de buitenzijde noodzakelijk. Ook goede ventilatie is essentieel om vochtproblemen en schimmelvorming te voorkomen. Bij de planning en realisatie dient rekening gehouden te worden met de draagkracht van de grond, de aanwezigheid van grondwater en de impact op omliggende bebouwing.
Onderscheid met souterrain en kelderverdieping
Hoewel de termen soms door elkaar worden gebruikt, is er een onderscheid tussen een onderkelder, een souterrain en een kelderverdieping. Een kelder is een (grotendeels) onder het maaiveld gelegen deel van een gebouw. Een kelderverdieping beslaat de gehele oppervlakte van een verdieping onder het maaiveld. Een souterrain wordt specifiek aangeduid wanneer ongeveer de helft of meer van de kelderhoogte zich boven het maaiveld bevindt. Volgens één definitie vallen onderkelders onder de categorie kelderverdiepingen onder souterrains.
Vergelijkbare termen
Kelder
Gebruikte bronnen: