Kelder
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een kelder is een gedeelte van een gebouw dat geheel of grotendeels onder het maaiveld is gelegen en primair bedoeld is voor opslag of technische installaties, hoewel het ook als leefruimte kan worden ingericht.
Omschrijving
Een kelder bevindt zich onder het maaiveld en kan een volledige verdieping beslaan of slechts een deel daarvan. Historisch werden kelders gebruikt om bederfelijke goederen koel te bewaren en als opslagplaats voor diverse producten. Door de ondergrondse ligging heeft een kelder doorgaans een relatief constante temperatuur. Tegenwoordig worden kelders, mede door oplopende grondprijzen, steeds vaker gebouwd om extra leefruimte te creëren. Hierbij is goede isolatie en ventilatie essentieel om vochtproblemen zoals schimmelvorming te voorkomen. Kelders dienen bestand te zijn tegen grondwaterdruk en worden daarom vaak geconstrueerd uit gemetseld of gewapend beton, eventueel voorzien van een waterafstotende laag aan de buitenzijde. Moderne kelders worden soms gemaakt van prefab betonelementen of holle wanden gevuld met beton om waterdichtheid te garanderen.
Bouw van een kelder
Het bouwen van een kelder vereist specialistische kennis en een goede voorbereiding, inclusief het berekenen van de constructie die het gewicht van het bovengelegen gebouw moet kunnen dragen. Het is aan te raden om hiervoor een gespecialiseerd bedrijf in te schakelen om schade of ongevallen te voorkomen. Bij nieuwbouw wordt de kelder vaak op de nieuwe funderingspalen geplaatst, wat zorgt voor een stevig geheel en de waarde van de woning kan verhogen. Bij het bouwen van een kelder onder een bestaande woning zijn complexe berekeningen en werkzaamheden nodig. Er zijn verschillende bouwmethoden, waaronder het metselen met betonblokken, het storten van gewapend beton in bekisting, of het gebruik van prefab kelders. Bij prefab kelderbouw worden de elementen in een fabriek geproduceerd en op locatie gemonteerd. Een afzinkkelder is een type kelder dat zonder volledige bouwput in de grond wordt ingebracht. Ongeacht de methode is waterdichtheid een cruciaal aspect, vaak gerealiseerd door het gebruik van beton, waterafstotende lagen of drainagesystemen.
Gebruiksmogelijkheden
Naast de traditionele rol als opslagruimte voor bijvoorbeeld levensmiddelen of goederen, worden kelders steeds vaker ingericht als volwaardige woon-, werk- of hobbyruimte. Mogelijke functies zijn extra slaapkamers, een saunaruimte, speelkamer, fitnessruimte, kantoor, wijnkelder of zelfs een parkeergarage met hellingbaan. Om een kelder als leefruimte te kunnen gebruiken, moet deze bouwkundig geschikt zijn, wat onder meer inhoudt dat er voldoende ventilatie, verwarming en afwerking aanwezig is. Ook daglichttoetreding kan worden gerealiseerd door middel van bijvoorbeeld koekoeken of uitsparingen voor kozijnen, hoewel kelders vaak van nature een koelere temperatuur behouden, wat ze ideaal maakt voor opslag.
Vergelijkbare termen
Kruipruimte
Gebruikte bronnen: