Modernisme
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Het modernisme is een architectuurstroming uit de 20e eeuw die brak met traditionele stijlen en zich richtte op functionaliteit, rationaliteit, minimalisme en het gebruik van nieuwe materialen zoals staal, glas en beton.
Omschrijving
Modernistische architectuur kenmerkt zich door strakke lijnen, asymmetrische composities en het weglaten van decoratie. De stijl legt de nadruk op de functie van het gebouw en maakt gebruik van industriële materialen. Bekende kenmerken zijn onder meer platte daken, grote raampartijen (soms als horizontale banden) en open plattegronden. Het modernisme ontstond als reactie op maatschappelijke en technologische veranderingen, zoals de industriële revolutie, die leidde tot de beschikbaarheid van nieuwe bouwmaterialen en -technieken.
Kenmerken
Enkele belangrijke kenmerken van het modernisme in de architectuur zijn:
- Nadruk op horizontale en verticale lijnen, vaak met componenten die haaks op elkaar staan.
- Gebruik van gewapend beton en staal.
- Zichtbaar laten van de structuur van het gebouw.
- Toepassing van materialen die via industriële processen zijn geproduceerd (machine-esthetiek).
- Gebruik van rechthoekige, cilindrische en kubieke vormen.
- Asymmetrische ontwerpen.
- Afwezigheid van ornamenten en decoraties.
- Grote raampartijen, soms als horizontale banden (lintramen).
- Open plattegronden.
- Vaak witte of crèmekleurige gevels.
Gerelateerde stromingen
Vanuit het modernisme zijn diverse substromingen en gerelateerde stijlen ontstaan. Een voorbeeld hiervan is het brutalisme, dat vaak gekenmerkt wordt door grote, blokachtige structuren van onafgewerkt beton. Een andere verwante term is 'Moderne architectuur' of 'Style Moderne', dat populair was tussen 1925 en de jaren '40 en nauw verwant is aan Art Deco. Postmodernisme wordt daarentegen gezien als een reactie op het modernisme, waarbij de nadruk niet meer primair ligt op functionaliteit en rationaliteit, en klassieke elementen opnieuw worden geïntroduceerd, vaak in combinatie met moderne elementen.
Vergelijkbare termen
Internationale Stijl
Gebruikte bronnen: