Metamorf gesteente
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Metamorf gesteente ontstaat uit reeds bestaand gesteente dat onder invloed van verhoogde temperatuur, druk en/of hydrothermale vloeistoffen van structuur en mineralogische samenstelling verandert (metamorfose), zonder daarbij volledig te smelten.
Omschrijving
Metamorf gesteente is één van de drie hoofdgroepen van gesteenten, naast stollingsgesteenten en sedimentaire gesteenten. Het proces van metamorfose vindt meestal dieper in de aardkorst of aardmantel plaats. Tijdens metamorfose ondergaan de mineralen in het gesteente chemische reacties en faseovergangen, en kunnen nieuwe mineralen ontstaan die stabiel zijn onder de veranderde omstandigheden. Ook de textuur van het gesteente kan veranderen, bijvoorbeeld door rekristallisatie waarbij nieuwe kristallen over de oude heen groeien. Bewegingen in de aardkorst kunnen gesteenten dieper brengen, waar ze blootgesteld worden aan hogere druk en temperatuur, wat leidt tot deze omvorming. Het soort metamorf gesteente dat ontstaat, hangt af van het oorspronkelijke gesteente en de specifieke omstandigheden van druk, temperatuur en de aanwezigheid van vloeistoffen tijdens de metamorfose.
Toepassingen en soorten
Metamorfe gesteenten worden in de bouw en daarbuiten toegepast. Marmer, een metamorf gesteente ontstaan uit kalksteen, wordt bijvoorbeeld gebruikt voor vloeren, muren, trappen, badkamermeubels en grafmonumenten. Kwartsiet, ontstaan uit zandsteen, is een ander voorbeeld van een metamorf gesteente dat in de bouw gebruikt kan worden. Andere bekende soorten metamorf gesteente zijn onder meer leisteen en gneis. Leisteen, gevormd uit klei, wordt traditioneel gebruikt voor dakbedekking en andere toepassingen waar dunne platen gewenst zijn. Gneis ontstaat vaak uit de metamorfose van stollingsgesteenten zoals graniet.
Gesteentecyclus
Metamorfe gesteenten vormen een onderdeel van de gesteentecyclus, het continue geologische proces waarbij gesteenten transformeren onder invloed van onder andere verwering, erosie, afzetting, samendrukking en hitte. Stollingsgesteenten, sedimentaire gesteenten en metamorfe gesteenten kunnen onder de juiste omstandigheden in elkaar overgaan. Zo kan sedimentair gesteente door toename van druk en temperatuur metamorf worden, en metamorf gesteente kan op zijn beurt door verdergaande druk en temperatuur weer smelten tot magma, waaruit dan weer stollingsgesteente kan ontstaan.
Vergelijkbare termen
Sedimentair gesteente |
Stollingsgesteente |
Marmer
Gebruikte bronnen: