Merkteken
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een merkteken in de bouwwereld is een aanduiding op bouwmaterialen of constructies die diverse informatie kan verschaffen, zoals herkomst, fabrikant, verwerker, samenhang van onderdelen of plaatsingsvolgorde.
Omschrijving
Merktekens zijn symbolen, tekens, cijfers, letters of inscripties die op bijvoorbeeld hout, steen of lood worden aangebracht. Ze dienen niet alleen als identificatie van de maker, herkomst of handelaar, maar kunnen ook functioneren als controle bij bijvoorbeeld betalingen (historische steenhouwersmerken) of als hulpmiddel bij de assemblage van complexe constructies (paringstekens, telmerken). Merktekens zorgen voor traceerbaarheid en kunnen bijdragen aan kwaliteitsborging.
Soorten merktekens
In de bouw komen verschillende soorten merktekens voor. Steenhouwersmerken dienden historisch gezien onder meer als controleteken voor betalingen. Paringstekens en telmerken worden gebruikt op onderdelen van constructies, zoals kapconstructies of natuursteenleveranties, om aan te geven welke delen bij elkaar horen of in welke volgorde ze geplaatst moeten worden. Ook merktekens die de eigenaar aangeven, zoals vroeger in bouwhout voor een kap, behoren tot de diverse toepassingen. Naast traditionele ingesneden, gekraste of gehakte tekens, worden tegenwoordig ook moderne markeringen gebruikt.
Functie en toepassingen
Merktekens hebben meerdere functies in de bouw. Ze kunnen de fabrikant, herkomst, vervoerder, handelaar of controleur aanduiden. Bij de verwerking van materialen kunnen ze aangeven wie de steenhouwer, timmerman of dakdekker was. In complexe constructies helpen paringstekens en telmerken bij de juiste samenvoeging van onderdelen. Ze zijn ook een vorm van handelsmerk. Moderne keurmerken, zoals KOMO, fungeren eveneens als een merkteken dat aangeeft dat producten en processen voldoen aan de geldende regelgeving en kwaliteitseisen.
Vergelijkbare termen
Fabrieksmerk
Gebruikte bronnen: