Koudgevormd
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Koudgevormd verwijst naar materialen, meestal staal, die bij omgevingstemperatuur worden gevormd tot een gewenste vorm, zoals profielen of platen, door middel van mechanische processen zoals walsen, trekken of buigen.
Omschrijving
Bij koudvervorming wordt staal (vaak beginnend als warmgewalst staal) zonder verhitting verwerkt. Dit proces, waarbij het materiaal bijvoorbeeld tussen rollers wordt geperst (koudwalsen) of machinaal wordt uitgerekt (koudtrekken), leidt tot een versteviging van het materiaal. Koudgevormd staal heeft hierdoor over het algemeen een hogere sterkte en hardheid dan warmgewalst staal, maar de taaiheid en vervormbaarheid nemen af. Het resultaat is blank, metaalkleurig staal met een gladder oppervlak en nauwere maattoleranties. Koudgevormde profielen, zoals C-, Z- of sigmaprofielen, zijn lichter in gewicht dan warmgewalste profielen en vinden diverse toepassingen in de bouw, onder meer als constructie-elementen, gordingen, wandregels, vloerliggers of als basis voor dak- en gevelbekleding.
Verschillen met warmgewalst staal
Koudgevormd staal onderscheidt zich op diverse punten van warmgewalst staal. Waar warmwalsen plaatsvindt bij hoge temperaturen (boven 1000 °C), gebeurt koudvervormen bij omgevingstemperatuur. Dit heeft invloed op de materiaaleigenschappen: koudgevormd staal is doorgaans sterker en heeft een hogere hardheid, terwijl warmgewalst staal taaier en beter vervormbaar is. Ook qua uiterlijk zijn er verschillen: koudgevormd staal is blank en gladder, warmgewalst staal is vaak donkerder en ruwer. Warmgewalste profielen zijn doorgaans dikker en zwaarder dan koudgevormde profielen, die verkrijgbaar zijn in dunnere varianten (tot ca. 0,1 mm dikte).
Toepassingen in de bouw
Koudgevormde staalprofielen worden veelvuldig toegepast in diverse bouwconstructies. Ze dienen bijvoorbeeld als constructieve profielen in de hallenbouw, als gordingen en wandregels in de buitenschil, als vloerliggers of in staalplaat-betonvloeren. Ook in staalframebouw, waarbij complete wanden en vloeren worden opgebouwd uit koudgevormde profielen, is dit materiaal essentieel. Daarnaast worden koudgevormde platen gebruikt voor gevel- of dakbekleding, inclusief de productie van sandwichpanelen.
Vergelijkbare termen
Koudgewalst
Gebruikte bronnen: