Korfboog
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een korfboog is een boogconstructie in de architectuur die is opgebouwd uit drie of vijf aansluitende cirkelsegmenten, wat resulteert in een gedrukte, mand-achtige vorm.
Omschrijving
De korfboog, ook wel paanderboog of termijnboog genoemd, kenmerkt zich door een vorm die doet denken aan een omgekeerde korf. In tegenstelling tot een eenvoudige rondboog (halve cirkel), bestaat de korfboog uit meerdere cirkeldelen, wat een plattere welving geeft. Deze boogvorm werd populair in de late gotiek en renaissance, en bleef in gebruik tot in de 17e eeuw. Later keerde de korfboog terug in historiserende bouwstijlen. Korfbogen worden toegepast boven openingen zoals poorten, vensters en deuren, maar ook in bruggen om een grotere doorvaartbreedte te realiseren met een beperktere hoogte. De constructie vereist vakmanschap om de overgangen tussen de cirkelsegmenten vloeiend te laten verlopen. Soms wordt in het midden van de boog een sluitsteen aangebracht, hoewel deze bij een korfboog vaak geen extra beeldhouwwerk bevat. De ruimte tussen de boog en het bovenliggende rechte kozijn kan worden dichtgemetseld.
Toepassing en Kenmerken
Korfbogen vinden hun toepassing voornamelijk boven gevelopeningen zoals portalen, garagedeuren, toegangspoorten en vensters. Door hun vorm kunnen ze zorgen voor een grotere bruikbare hoogte over vrijwel de gehele breedte van de opening. Bij stenen bruggen kan de toepassing van een korfboog leiden tot een grotere doorvaartbreedte voor scheepvaart, terwijl de hoogte beperkt blijft voor het overige verkeer. Het metselen van een korfboog vereist precisie, met name om de verschillende cirkelsegmenten naadloos op elkaar aan te laten sluiten. In sommige gevallen wordt een sluitsteen gebruikt, hoewel deze bij korfbogen doorgaans zonder extra versiering is uitgevoerd.
Vergelijkbare termen
Romaanse boog
Gebruikte bronnen: