Houten pen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een houten pen is een meestal cilindrisch of langwerpig, taps toelopend stuk hout dat wordt gebruikt om twee houten delen met elkaar te verbinden, vaak als onderdeel van een pen-en-gatverbinding of deuvelverbinding.
Omschrijving
Houten pennen worden toegepast in diverse houtverbindingen, zoals de pen-en-gatverbinding en deuvelverbinding. Bij een pen-en-gatverbinding wordt een uitstekend deel (de pen) van het ene stuk hout gestoken in een uitsparing (het gat) in het andere stuk hout. De houten pen kan met houtlijm worden vastgezet of knellend worden aangebracht, eventueel met wiggen of een klem. Een deuvel is specifiek een meestal ronde houten pen die onder meer wordt gebruikt in raam- of kozijnverbindingen en andere verbindingen waar schroeven ongewenst zijn. Deuvels kunnen worden gebruikt om houtverbindingen te versterken of samen te voegen. Houten pennen en deuvels maken sterke en duurzame verbindingen mogelijk die bij restauraties zonder schade weer los te maken zijn indien ze niet zijn gelijmd. Ze dragen bij aan de stabiliteit en draagkracht van de constructie.
Toepassingen en Voordelen
Houten pennen worden traditioneel gebruikt in houten constructies zoals gebinten, kozijnen, meubels en trappen. Ze zijn essentieel bij pen-en-gatverbindingen in dragende structuren zoals balken en kolommen vanwege hun sterkte en weerstand tegen trekkrachten en schuifkrachten. Het gebruik van houten pennen, al dan niet in combinatie met houtlijm of toognagels, zorgt voor stevige en stabiele verbindingen. Traditionele houtverbindingen met pennen bieden esthetische voordelen en zijn duurzaam, soms zonder metalen bevestigingsmiddelen, wat bijdraagt aan milieuvriendelijkheid en circulariteit in de bouw.
Varianten van penverbindingen
Bij pen-en-gatverbindingen zijn er varianten zoals de doorgaande pen-en-gatverbinding, waarbij de pen volledig door het gat steekt en zichtbaar is, wat een ambachtelijke uitstraling kan geven. Een blinde of gesloten pen-en-gatverbinding daarentegen, heeft een pen die niet volledig door het hout gaat en daardoor niet zichtbaar is na het verbinden. Deuvels zijn ronde houten pennen die in geboorde gaten worden geplaatst en vaak in de meubelindustrie en in de houtbouw worden gebruikt.
Vergelijkbare termen
Deuvel
Gebruikte bronnen: