Hemelwaterproblemen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Hemelwaterproblemen omvatten uitdagingen en overlast die ontstaan door de manier waarop regen-, sneeuw- en hagelwater wordt afgevoerd, opgeslagen of geïnfiltreerd in zowel stedelijke als landelijke gebieden.
Omschrijving
Hemelwater, oftewel neerslag, kan diverse problemen veroorzaken wanneer de verwerking ervan niet optimaal is. In dichtbebouwde en verharde gebieden kan water minder goed wegzakken, wat sneller leidt tot wateroverlast. Extreme buien, die door klimaatverandering vaker voorkomen, verergeren deze situatie. Wanneer hemelwater via een gemengd rioolstelsel wordt afgevoerd samen met afvalwater, kan bij hevige regenval het riool de hoeveelheid water niet verwerken. Dit kan leiden tot overstorten, waarbij verdund afvalwater in oppervlaktewater terechtkomt. Ook kan water terugstromen via het riool en woningen binnenlopen. Verstoppingen in dakgoten en regenpijpen door bladeren, takken of vuil zijn een veelvoorkomende oorzaak van wateroverlast rondom gebouwen. Dit kan leiden tot vochtproblemen, schimmelvorming en zelfs schade aan de constructie. Daarnaast kan de infiltratie van hemelwater in de bodem, hoewel belangrijk voor de grondwaterstand, in sommige gevallen leiden tot vochtproblemen in kelders en kruipruimtes, vooral bij een hoge grondwaterstand of onvoldoende waterdichting. Omgekeerd kan te weinig infiltratie door veel verharding leiden tot verdroging en bodemdaling.
Oorzaken van hemelwaterproblemen
Problemen met hemelwater kunnen diverse oorzaken hebben. Veel neerslag en extreme buien zijn een natuurlijke oorzaak. In stedelijke gebieden draagt veel bebouwing en verharding bij aan wateroverlast doordat water minder goed kan wegzakken. Verstopte hemelwaterafvoeren door bladeren en vuil zijn een directe oorzaak van problemen rondom gebouwen. Op gemeentelijk niveau kunnen verouderde of ondergedimensioneerde rioolstelsels leiden tot overstorten bij piekbelasting. De aanleg van (deels) ondergrondse constructies kan de grondwaterstand beïnvloeden. Ook de bodemgesteldheid en de aanwezigheid van natuurlijke barrières zoals kleilagen spelen een rol bij de infiltratie van water.
Gevolgen van hemelwaterproblemen
De gevolgen van hemelwaterproblemen zijn uiteenlopend. Wateroverlast is een direct gevolg, variërend van ondergelopen straten tot natte kelders en kruipruimtes. Dit kan leiden tot schade aan gebouwen, schimmelvorming en houtrot. In gemengde rioolstelsels kan overstort van verdund afvalwater het oppervlaktewater vervuilen. Langdurige nattigheid kan leiden tot verwelking van beplanting en schade aan infrastructuur zoals wegen, kabels en leidingen. Een verstoorde waterbalans door onvoldoende infiltratie kan daarnaast leiden tot verdroging van de bodem en bodemdaling.
Vergelijkbare termen
Wateroverlast
Gebruikte bronnen: