Grondwaterstijging
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Grondwaterstijging is de toename van de afstand van de bovenkant van het grondwater ten opzichte van NAP, oftewel een hoger grondwaterpeil.
Omschrijving
Het grondwaterpeil is de hoogte tot waar de verzadigde zone in de bodem reikt. Dit peil kan variëren als gevolg van natuurlijke factoren zoals neerslag en droogte, maar ook door menselijk handelen zoals peilveranderingen door waterschappen of bronbemaling. Een verandering in het peil werkt niet direct door in de grondwaterstand; dit proces kost tijd. Bij sterke schommelingen is het relevant om de hoogste en laagste gemeten standen te kennen. Grondwaterstijging kan diverse oorzaken hebben, waaronder waterhuishoudkundige oorzaken zoals de aanwezigheid van infiltratievoorzieningen, lekkende riolering die als drainage werkt, het stoppen van grondwateronttrekking of peilverhoging van oppervlaktewater. Bouwkundige of civieltechnische oorzaken kunnen ook bijdragen aan grondwaterstandverhoging, zoals de aanleg van (deels) ondergrondse constructies die de grondwaterstroming blokkeren of slecht onderhouden vloeren die opkruipend vocht toelaten.
Gevolgen voor de bouw
Een te hoge grondwaterstand kan aanzienlijke problemen veroorzaken in de bouw. Denk hierbij aan water in kruipruimtes en kelders, wat kan leiden tot schimmelvorming. Daarnaast kan opvriezing van water in de bodem schade veroorzaken aan verhardingen en funderingen. Ook kan het grondwater invloed hebben op de stabiliteit van bomen door een ondiep wortelsysteem en kan het opdrijven van rioolbuizen en schade aan kabels en leidingen veroorzaken. Het bouwen op natte gronden vereist maatregelen, zoals drainage, om de draagkracht te verbeteren. Bij het bouwen van ondergrondse constructies onder het grondwaterniveau is het vaak noodzakelijk de grondwaterstand tijdelijk te verlagen middels bemaling om in den droge te kunnen werken.
Verantwoordelijkheid
In Nederland hebben gemeenten een zorgplicht om structureel nadelige gevolgen van grondwater in openbaar gebied te voorkomen of te beperken. Echter, perceel- en gebouweigenaren hebben ook een eigen verantwoordelijkheid voor de staat van hun perceel en de daarop aanwezige gebouwen en werken. Discussies over wie verantwoordelijk is voor het droog houden van een gebied en de bijbehorende kosten komen geregeld voor.
Vergelijkbare termen
grondwaterpeil
Gebruikte bronnen: