Ex-voto
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een ex-voto, ook wel votiefgeschenk of wijgeschenk genoemd, is een voorwerp dat uit dankbaarheid of als smeekbede wordt geplaatst bij een altaar of heiligenbeeld in een religieuze setting, zoals een kerk of kapel.
Omschrijving
Ex-voto's worden geschonken krachtens een gelofte (Latijn: 'ex voto') die is gedaan in ruil voor een verkregen gunst of als dank voor het ontkomen aan gevaar. Dit gebruik komt voor in diverse godsdiensten. De objecten variëren sterk in vorm en materiaal. Ze kunnen bijvoorbeeld de vorm aannemen van het lichaamsdeel waarvoor genezing werd gevraagd of verkregen, of objecten zijn die verband houden met de situatie, zoals krukken of scheepsmodellen. Ook schilderijen, tekeningen en geglazuurde tegels met dankbetuigingen, soms voorzien van de afkorting P.G.R. (pro gratia recepta, 'voor de ontvangen gunst'), komen veel voor.
Historische context
Het gebruik van votiefgaven, waaronder ex-voto's vallen, kent een lange geschiedenis en was reeds bekend in de klassieke oudheid. In de Romeinse tijd werden dergelijke gaven 'donum votivum' genoemd. Het plaatsen van votiefstenen met inscripties was een manier om dankbaarheid voor een vervulde gelofte vast te leggen. Latere votiefstenen worden vaak aangeduid als ex-voto's. Ook in andere culturen en periodes komen vergelijkbare praktijken voor.
Vergelijkbare termen
Dankoffer
Gebruikte bronnen: