Engobe
Laatst bijgewerkt: 28-12-2025
Definitie
Een engobe is een dunne, vloeibare kleilaag, vaak gekleurd, die vóór het bakken op ongebakken keramische producten zoals dakpannen, bakstenen of aardewerk wordt aangebracht om het oppervlak te verfraaien, te kleuren of te beschermen.
Omschrijving
Engobe, ook wel slibtechniek genoemd, is een eeuwenoude decoratietechniek die wordt gebruikt in de keramische industrie en de bouw. Het bestaat uit een mengsel van fijngemalen kleipoeder, water en minerale pigmenten of oxiden. Deze kleipap wordt aangebracht op leerharde of goed gedroogde (ongebakken) keramische objecten. Het doel is om het object een specifieke kleur, glans of textuur te geven, kleine afwijkingen te camoufleren, of het oppervlak minder gevoelig te maken voor vuil en weersinvloeden. De toepassing kan plaatsvinden door middel van gieten, onderdompelen, spatten of bespuiten (ringeloren). Tijdens het bakproces smelt de engobe samen met de onderliggende klei, waardoor een duurzame, meegebakken laag ontstaat die meestal mat of zijdeglanzend is. In tegenstelling tot glazuur, dat voornamelijk uit fijngemalen glas bestaat en na het bakken een glasachtige laag vormt, behoudt engobe zijn aardse karakter en versmelt het niet volledig.
Samenstelling en soorten engobe
De basissamenstelling van engobe omvat vaak kaolien (chinaklei) en nefeliensyeniet (veldspaat), die zorgen voor de versmelting met de scherf en de kleurintensiteit beïnvloeden bij hogere stooktemperaturen. Naast de traditionele engobe, zijn er specifieke varianten:
* Edel-engobe (veredelde engobe): Deze deklaag is een tussenvorm tussen een traditionele engobe en een glazuur. Door de toevoeging van glasachtige bestanddelen kan edel-engobe een hogere glans krijgen.
* Sinterengobe: Een complexere variant die een vloeimiddel bevat, wat zorgt voor een betere hechting en een lichte versintering of verglazing tijdens het bakken. Dit resulteert in een dun, mat glazuurachtig laagje, soms met spikkels of een zandachtige textuur. Sinterengobe kan zowel voor als na het biscuitbranden worden aangebracht en kan bij hogere temperaturen een glanzend resultaat geven.
Het gebruik van engobes biedt voordelen ten opzichte van glazuren, zoals een efficiënter productieproces met slechts één bakgang, wat kosteneffectiever is.
Gebruikte bronnen: