Driescharnierspant
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een driescharnierspant is een draagconstructie die bestaat uit twee vormvaste delen die scharnierend met elkaar zijn verbonden in de nok en scharnierend zijn opgelegd op de fundering.
Omschrijving
Dit type spant dankt zijn naam aan de drie scharnierpunten: twee bij de opleggingen aan de voet en één in de nok. Door deze constructie is een driescharnierspant statisch bepaald, wat betekent dat de krachten in de constructie berekend kunnen worden met de evenwichtsvoorwaarden, aangevuld met de voorwaarde dat er geen moment optreedt in het topscharnier. De opbouw met scharnieren maakt de constructie minder gevoelig voor zettingen in de fundering en temperatuurswisselingen. Een driescharnierspant brengt de krachten efficiënt over naar de fundering, wat kan leiden tot beperkter materiaalgebruik en potentieel kostenbesparende funderingen. Horizontale spatkrachten die ontstaan, moeten worden opgevangen door de opleggingen of door trekstangen.
Toepassing en materialen
Driescharnierspanten worden veel toegepast in de hallenbouw, zoals bij maneges, recreatie- en sporthallen, bedrijfshallen, loodsen en agrarische gebouwen. Ze zijn geschikt voor grote overspanningen, vaak tussen de 15 en 50 meter, met gebruikelijke afstanden tussen de spanten van 5 tot 7 meter. Driescharnierspanten kunnen worden uitgevoerd in verschillende materialen, waaronder metaal (staal) en hout, waarbij gelamineerd hout vaak wordt gebruikt voor de spantbenen.
Varianten en verbindingen
Het topscharnier bevindt zich meestal in het midden van het dakvlak, maar kan theoretisch ook asymmetrisch geplaatst worden. Bij een driescharnierspant met een horizontaal dakvlak kunnen de stijlen geschoord worden voor extra stijfheid en stabiliteit. Een variant is het driescharnierkniespant, waarbij een knik aanwezig is tussen de schuine daklijn en het verticale gedeelte. De verbindingen in een driescharnierspant kunnen op verschillende manieren worden gerealiseerd, afhankelijk van het materiaal en de gewenste constructie, zoals met geboute ijzeren platen, vingerlasverbindingen, boogsystemen, schoorverbindingen of deuvelverbindingen. Bij gelamineerd houten spanten kan een volle doorsnedelas worden toegepast, wat ruimteverlies in de hoeken kan beperken en montage op locatie mogelijk maakt.
Vergelijkbare termen
Spantconstructie
Gebruikte bronnen: