Driepasvenster
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een driepasvenster is een venster of decoratief motief in met name de gotische architectuur, gekenmerkt door een indeling in drie cirkelvormige of spits toelopende 'passen' of 'lobben'.
Omschrijving
De driepas is een veelvoorkomend geometrisch sierelement dat wordt toegepast in maaswerk (traceringen) van vensters, maar ook in nissen, borstweringen en friezen. Het motief is opgebouwd uit drie elkaar rakende cirkels, vaak binnen een grotere omschreven cirkel. Bij een driepas zijn de passen rond, terwijl bij een drieblad de passen spits toelopen. De spitse delen die ontstaan waar de cirkels samenkomen, worden 'toten' genoemd. Naast de driepas komen ook andere pasvormen voor in gotische traceringen, zoals de vierpas, veelpas en visblaas.
Toepassing en context
Driepassen worden veelvuldig gebruikt in gotische en neogotische bouwkunst. Ze zijn te vinden in diverse kerkelijke gebouwen en monumenten. Naast vensters worden driepassen ook toegepast als decoratie in bijvoorbeeld portalen, topgevels en als onderdeel van sculpturale elementen. De functie van maaswerk, waarin driepassen vaak voorkomen, is niet alleen decoratief, maar dient ook om grote glas-in-loodpanelen te ondersteunen en te beschermen tegen wind in de grote vensters die kenmerkend zijn voor de gotiek.
Vergelijkbare termen
Maaswerk
Gebruikte bronnen: